غرق فرعون (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از عذاب‌های فرعون که در
آیات قرآن به آن اشاره شده،
غرق شدن بود.
غرق شدن
فرعون، در آب دريا:
۱. «وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ؛
سرانجام بنى‌اسرائيل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم؛ و فرعون و لشكريانش از سرِ
ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ تا زمانى كه غرقاب دامن او را گرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودى، جز كسى كه بنى‌اسرائيل به او ايمان آورده‌اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمين هستم.»
۲. «قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلَّا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً • فَأَرادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمِيعاً؛
موسى گفت: تو مى‌دانى اين معجزات را جز پروردگار
آسمان‌ها و
زمین نفرستاده؛ درحالى‌كه مايه روشنى دلهاست و من گمان مى‌كنم اى فرعون، تو بزودى هلاک خواهى شد! پس فرعون تصميم گرفت آنان را از آن سرزمين براند؛ ولى ما، او و تمام كسانى را كه با او بودند، غرق كرديم.»
۳. «فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ ما غَشِيَهُمْ؛
به اين ترتيب فرعون با لشكريانش آنها را تعقيب كردند؛ و امواج خروشان دريا آنان را بطور كامل پوشانيد.»
۴. «فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ ... • وَ أَنْجَيْنا مُوسى وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ؛
فرعون مأموران را فرستاد، ... و موسى و تمام كسانى را كه با او بودند نجات داديم.»
۵. «وَ قالَ فِرْعَوْنُ ... • فَأَخَذْناهُ وَ جُنُودَهُ فَنَبَذْناهُمْ فِي الْيَمِّ فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الظَّالِمِينَ؛
و فرعون گفت : ... ما نيز او و لشكريانش را گرفتيم و به دريا افكنديم؛ اكنون بنگر سرانجام ستمكاران چگونه بود!»
۶. «وَ قارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ
هامانَ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مُوسى بِالْبَيِّناتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ما كانُوا سابِقِينَ • فَكُلًّا أَخَذْنا بِذَنْبِهِ فَمِنْهُمْ مَنْ أَرْسَلْنا عَلَيْهِ حاصِباً وَ مِنْهُمْ مَنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَ مِنْهُمْ مَنْ خَسَفْنا بِهِ الْأَرْضَ وَ مِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنا وَ ما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ؛
و
قارون و فرعون و
هامان (را نيز هلاک كرديم)؛ موسى با دلايل روشن به سراغشان آمد، امّا آنان در زمين
تکبر ورزيدند، ولى نتوانستند بر خدا پيشى گيرند. ما هر يك از آنان را به گناهشان گرفتيم (و مجازات كرديم)، بر بعضى از آنها طوفانى از سنگريزه فرستاديم، و بعضى از آنان را
صیحه مرگبار آسمانى فرو گرفت، و بعضى ديگر را در زمين فرو برديم، و بعضى را غرق كرديم؛ خداوند هرگز به آنها ستم نكرد، ولى آنها خودشان بر خويشتن ستم مى‌كردند.»
۷. «وَ نادى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قالَ يا قَوْمِ أَ لَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي أَ فَلا تُبْصِرُونَ • فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْناهُمْ أَجْمَعِينَ؛
فرعون در ميان قوم خود ندا داد و گفت: اى قوم من! آيا حكومت مصر از آن من نيست، و اين نهرها تحت فرمان من جريان ندارد؟! آيا نمى‌بينيد؟! امّا هنگامى كه ما رابه خشم آوردند، آنان را مجازات كرده و همه را غرق كرديم.»
۸. «وَ فِي مُوسى إِذْ أَرْسَلْناهُ إِلى فِرْعَوْنَ بِسُلْطانٍ مُبِينٍ • فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَ قالَ ساحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ • فَأَخَذْناهُ وَ جُنُودَهُ فَنَبَذْناهُمْ فِي الْيَمِّ وَ هُوَ مُلِيمٌ؛
و در سرگذشت موسى نيز (نشانه و درس عبرتى بود) هنگامى كه او را با دليلى آشكار به سوى فرعون فرستاديم؛ امّا او با تمام وجودش روى برتافت و گفت: اين مرد يا ساحراست يا ديوانه! از اين رو ما او و لشكريانش راگرفتيم وبه دريا افكنديم در حالى كه در خورِ سرزنش بود.»
غرق شدن فرعون در
دریا، پس از تصميم او به
آواره ساختن بنى‌اسرائيل:
«قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلَّا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً • فَأَرادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمِيعاً؛
موسى گفت: تو مى‌دانى اين معجزات را جز پروردگار آسمان‌ها و زمين نفرستاده؛ درحالى‌كه مايه روشنى دلهاست و من گمان مى‌كنم اى فرعون، تو بزودى هلاک خواهى شد! پس فرعون تصميم گرفت آنان را از آن سرزمين براند؛ ولى ما، او و تمام كسانى را كه با او بودند، غرق كرديم.»
غرق شدن فرعون در دريا، پس از تعقيب
بنی‌اسرائیل:
«وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ • آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ؛
سرانجام بنى‌اسرائيل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم؛ و فرعون و لشكريانش از سرِ ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ تا زمانى كه غرقاب دامن او را گرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودى، جز كسى كه بنى‌اسرائيل به او ايمان آورده‌اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمين هستم. امّا به او خطاب شد: الآن؟! در حالى كه قبلًا نافرمانى كردى، و از مفسدان بودى!»
غرق فرعون و سپاهيانش، جلوه عزّت خداوند:
«فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ ... • ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ • وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ؛
فرعون مأموران را فرستاد، سپس ديگران را غرق كرديم. و پروردگارت
شكست‌ناپذير و مهربان است.»
بيرون افتادن جسد فرعون از دريا، پس از غرق گشتن، براى
عبرت آيندگان:
«وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ • فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ عَنْ آياتِنا لَغافِلُونَ؛
سرانجام بنى‌اسرائيل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم؛ و فرعون و لشكريانش از سرِ ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ تا زمانى كه غرقاب دامن او را گرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودى، جز كسى كه بنى‌اسرائيل به او ايمان آورده‌اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمين هستم.»
روشن شدن حقّانيّت
توحید بر فرعون، هنگام هلاكت و غرق شدن:
«وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ؛
سرانجام بنى‌اسرائيل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم؛ و فرعون و لشكريانش از سرِ ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ تا زمانى كه غرقاب دامن او را گرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودى، جز كسى كه بنى‌اسرائيل به او ايمان آورده‌اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمين هستم.»
غرق و هلاكت فرعون و
فرعونیان، زمينه‌ساز نزول
تورات بر
موسی علیه‌السلام:
«وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ مِنْ بَعْدِ ما أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الْأُولى بَصائِرَ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ؛
و ما به موسى
کتاب آسمانی داديم بعد از آن‌كه اقوام گمراه پيشين را هلاک كرديم؛ كتابى كه براى مردم بصيرت‌آفرين بود، ومايه
هدایت و رحمت؛ شايد متذكّر شوند.»
بنا بر اينكه مقصود از قيد «قرون الاولى» كه نزول تورات به آن مقيّد شده است شامل قوم فرعون و امّت‌هاى گذشته باشد.
بى‌اثرى
ایمان فرعون، هنگام
مرگ و غرق شدن:
«وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالًا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ • وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ • آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ؛
موسى گفت: پروردگارا! تو فرعون و اطرافيانش را زينت و اموالى سرشار در زندگى دنيا داده‌اى، پروردگارا! در نتيجه آنها بندگانت را از راه تو گمراه مى‌سازند. پروردگارا! اموالشان را نابود كن؛ و به جرم گناهانشان، دلهايشان را سخت و سنگين ساز، كه ايمان نياورند تا عذاب دردناک را ببينند. سرانجام بنى‌اسرائيل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم؛ و فرعون و لشكريانش از سرِ ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ تا زمانى كه غرقاب دامن او را گرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودى، جز كسى كه بنى‌اسرائيل به او ايمان آورده‌اند، وجود ندارد؛ و من از مسلمين هستم. امّا به او خطاب شد: الآن؟! در حالى كه قبلًا نافرمانى كردى، و از مفسدان بودى!»
عوامل غرق فرعون (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۲، ص۱۷۰، برگرفته از مقاله «غرق فرعون».
