عکس نقیض سالبه کلیه مطلقه عامه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عکس نقیض
سالبه کلیه مطلقه عامه، به‌معنای جابجایی
موضوع و
محمول قضیه سالبه کلیه مطلقه عامه همراه با تبدیل محمول یا هر دو طرف، به نقیض خود است.
نسبت به وجود یا
عدم وجود
عکس نقیض برای
قضیه سالبه مطلقه عامه (اعم از کلیه و جزئیه) بین منطق‌دانان اختلاف هست؛ بعضی قائل به
انعکاس، و بعضی دیگر معتقد به
عدم انعکاس هستند و هر یک از دو طرف، دلایل و مثال‌هایی برای اثبات نظر خود یا نفی نظر مخالف اقامه کرده‌اند. به دلیل همین اختلاف، عده‌ای دیگر از منطق‌دانان نسبت به وجود عکس در این مورد، به دلیل تام نبودن دلایل هر یک از موافقان و مخالفان، توقف کرده‌اند. اما بنا بر نظر موافقان،
قضیه مطلقه عامه به مثل خود (مطلقه عامه) منعکس می‌شود. مثال: "لاشئَ من الانسان بمتنفّسٍ بالفعل". عکس نقیض موافق: "لیس بعضُ غیرِ المتنفّس بغیر انسانٍ بالفعل". عکس نقیض مخالف: "بعضُ غیرِ المتنفّس انسانٌ بالفعل".
اگر
قضیه: "لا شئَ مِن (ج) (ب) بالفعل" صادق باشد، عکس نقیض آن به صورت مطلقه عامه یعنی: "بعضُ لا (ب) (ج) بالفعل" صادق خواهد بود. در غیر این صورت باید نقیض آن، یعنی: "لاشئَ مِن لا (ب) (ج) دائماً" صادق باشد. لازمه این
قضیه،
قضیه: "کلّ (ج) (ب) دائماً" است. و این
قضیه در تعرض با
قضیه اصل، و باطل است. پس
قضیه عکس، صادق است.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
•
علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار.
•
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «عکس نقیض سالبه کلیه مطلقه عامه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۸.
