• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عکس مستوی حملیه موجبه کلیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


عکس مستوی حملیه موجبه کلیه، به‌معنای جابه‌جایی موضوع و محمول قضیه حملیه موجبه کلیه با تحفّظ بر کیف و صدق قضیه است.


در قضیه حملیه، عکس مستوی از طریق جابه‌جایی موضوع و محمول به دست می‌آید با این شرط که قضیه عکس در صدق و کیف، تابع قضیه اصل باشد، اما به لحاظ کمّیّت، متفاوت از قضیه اصل است. عکس مستوی قضیه حملیه موجبه کلیه، موجبه جزئیه است؛ مثال: عکس مستوی قضیه «هر فلزی معدن است» عبارت است از: بعضی از معدنی‌ها فلز‌ند.
[۱] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۷۵.
[۲] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۹۰.
[۳] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۳۳.
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۳۰.


محمول قضیه اصل یا اعم از موضوع خود است یا مساوی آن و در هر دو فرض، عکس به نحو موجبه جزئیه صادق است، زیرا در هر دو صورت، موضوع بر بعض افراد محمول صدق می‌کند؛ مانند: «کلّ ماء سائلٌ» که «بعض السائل ماء» صادق است و مانند: «کلّ انسان ناطقٌ که «بعض الناطق انسانٌ» صادق است، ولی عکس به نحو موجبه کلیه در فرض اول صحیح نیست، چون موضوع، که اخص از محمول است، بر همه افراد محمول صادق نیست و قضیه «کلّ سائل ماءٌ» صادق نیست.
[۵] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۸۸.
[۶] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۹۳.    
[۷] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۸۸.
[۸] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۰۲.    
[۹] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۴۶.    
[۱۰] سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۷۴.    
[۱۱] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۰۷.
[۱۲] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۶۸.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة.    
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۷۵.
۲. ↑ ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۹۰.
۳. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۳۳.
۴. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۳۰.
۵. ↑ فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۸۸.
۶. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۹۳.    
۷. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۸۸.
۸. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۰۲.    
۹. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۴۶.    
۱۰. ↑ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۷۴.    
۱۱. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۰۷.
۱۲. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۶۸.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «عکس مستوی حملیه موجبه کلیه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۱۸.    




جعبه ابزار