عِزَّة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِزَّة:(الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ) «عِزَّة» به گفته «
راغب» در «
مفردات»، حالتى است كه مانع مغلوب شدن انسان مى‌گردد (حالت شكست‌ناپذيرى)
و در اصل، از «عِزاز» به معناى سر زمين صلب و محكم و نفوذناپذير، گرفته شده است ... و آن بر دو گونه است: گاه، «عزّت ممدوح» و شايسته است، چنان كه ذات پاک
خدا را به «عزيز» توصيف مى‌كنيم، و گاه، «عزت مذموم»، و آن نفوذ ناپذيرى در مقابل حق، و تكبر از پذيرش واقعيات مى‌باشد، و اين عزت، در حقيقت ذلت است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
عِزَّة:
(سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ) (منزّه است
پروردگار تو، پروردگار صاحب قدرت، از آن‌چه آنان توصيف مى‌كنند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه، خداى سبحان را از آن اوصافى كه مشركين و مخالفين دعوت
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) برايش ذكر كرده‌اند، منزه مى‌دارد، چون كلمه
(سبحان) اضافه شده به كلمه
(ربك) مى‌فرمايد: منزه است آن پروردگارى كه تو او را عبادت مى‌كنى و به سوى او دعوت مى‌كنى. و نيز براى بار دوم كلمه
(رب) را بر
(عزت) اضافه كرد تا بفهماند خدا مختص به عزت است پس او مقامى منيع دارد. منيع بودن مقامش على الاطلاق است، يعنى هيچ عامل ذلتى نمى‌تواند او را ذليل كند و هيچ غالبى نيست كه بر او غلبه نمايد و هيچ كسى نمى‌تواند از تخت سلطنت او بگريزد، پس مشركين كه دشمنان حقند و به عذاب تهديد شده‌اند نمى‌توانند او را به ستوه بياورند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(بَلِ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی عِزَّةٍ وَ شِقاقٍ) (ولى كافران گرفتار غرور و اختلافند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از ذكر، ذكر خداى تعالى و يادآورى اوست به توحيدش و به معارف حقى كه از توحيد او سرچشمه مى‌گيرد، مانند:
معاد،
نبوت و غير آن دو. و كلمه
عزة به معناى امتناع و زير بار نرفتن است. كلمه شقاق به معناى مخالفت است. در مجمع البيان آمده كه: اصل كلمه شقاق به اين معنا بوده كه هر يک از دو طايفه مخالف هم به طرفى بروند، و از همين باب است كه مى‌گويند: فلانى شق عصا كرد، يعنى مخالفت نمود.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عِزَّة»، ص۳۸۰.
