اندیشیدن در پدیدههای بیشمار هستی و به ویژه انسان از مهمترین عوامل ایمان است. قرآن کریم نیز در آیات پرشماری، انسان را به اندیشه در هستی و از جمله خود، فراخوانده است.
. مطالعه تاریخ زندگی گذشتگان و سرگذشت ملل مختلف نیز میتواند ایمان به خداومعادونبوت را در جان انسان بنشاند و از این رو است که آیات بسیاری از قرآن، انسانها را بدین کار دعوت میکنند.
به همان پایه که رفاهوعیشو نوش و تنپروری، آدمی را از بندگی خداوتعالیمانبیاءوحقیقت باز میدارد، سختیها و مصیبتها وزلزلهوجنگوطوفانو... آدمی را به سوی خدا میکشاند و غبار غفلت از فطرت او برمیگیرد و دفینه ایمانش را آشکار میسازد. در قرآن کریم نیز آیاتی بر این حقیقت اشارت بردهاند. بنابر آیات قرآنی، خداوند امّتها را به رنجوزیان میاندازد تا به خود آیند و در پیشگاه او به تضرعو لابه افتند وایمان در جانشان پای گیرد.
یعنی فراخواندن مردم به دست و زبان به سوی ایمانو درستکاری. بنیان رسالت پیامبران بر این بوده است که مردم را به توحیدومعاد فراخوانند و از حقایق دینی آگاهشان سازند. تبلیغ وسیلهای کارساز برای بالندگی ایمان است. ایمان به حقایق دینی در جان وفطرتانسان جای دارد و اگر تبلیغ به گونهای درست و پخته و از سر اخلاص انجام گیرد، اثری به سزا در احیایایمان دارد. قرآن کریم نیز بر این حقیقت مُهر تأیید مینهد و میفرماید: «ای پیامبر! بگو: روش من و پیروانم این است که آگاهانه مردمان را به سوی خدا بخوانیم وخداوند از هر عیبی منزه است....».
از اسباب بسیار مهمّ ایمان، هدایتو دستگیری از ناحیه خود خداوند است. قرآن در این باره خطاب به پیامبر (ص) میفرماید: «بر تو منت مینهند که اسلام آوردهاند؛ بگو: اسلام خویش را بر من منّت منهید که خداوند بر شما منّت نهاده است و شما را به ایمان راه نموده است....»