• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن یحیی منجم (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالحسن علی بن یحیی منجّم (۲۰۱-۲۷۵ق)، راوی اخبار و اشعار بود و در علوم طبّ، نجوم، شعر و اصوات غنا نیز مهارت داشت و از ندیمان خاص خلفای عباسی بود.



ابوالحسن علی بن یحیی بن ابی منصور منجم ندیم، تبار وی ایرانی است و در سال ۲۰۱ق به دنیا آمد. وی از شاگردان اسحاق موصلی بود و محمد بن سلام، محمد بن عمر جرجانی و دیگران از او روایت کرده‌اند. وی راوی اخبار و اشعار بود و در علوم طبّ، نجوم، شعر و اصوات غنا نیز مهارت داشت. علم را بسیار دوست می‌داشت و خانه‌اش مرجع فضلا و پیوسته منشا خیر و صلاح ایشان بود و چون او از ندیمان خاص خلفای عباسی بود، به ندیم شهرت یافت. ابن ابی منصور از مقربان متوکل (خلافت ۲۳۲-۲۴۷ق) و خلفای بعد از وی تا معتمد (خلافت ۲۵۶-۲۷۹ق) محسوب می‌شد. سرانجام منجم در سال ۲۷۵ق در اواخر ایام خلافت معتمد درگذشت و در سامرا دفن گردید.
کتاب‌های وی عبارت‌اند از: الشعر و الشعراء، الندماء الاسلامیین، اخبار اسحاق بن ابراهیم الطبیخ و الامالی.
[۱۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۶۳.
[۱۵] اعلمی، محمدحسین، دایرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۳۹۹.
[۱۶] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۰، ص۱۴۳۶۲.



۱. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۳، ص۷۳.    
۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۲۶۱.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۴۰۵.    
۴. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۷.    
۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲۲، ص۱۸۷.    
۶. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۶، ص۱۲.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۰۰۸.    
۸. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۷.    
۹. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۶، ص۱۲.    
۱۰. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۱۲۱.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۸۲.    
۱۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۶۳.
۱۳. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۷۳.    
۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱.    
۱۵. اعلمی، محمدحسین، دایرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۳۹۹.
۱۶. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۰، ص۱۴۳۶۲.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۵۷-۵۵۸، برگرفته از مقاله «علی منجّم».






جعبه ابزار