• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن یحیی منجم (دائرةالمعارف‌مؤلفان‌اسلامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالحسن علی بن یحیی منجّم (۲۰۱-۲۷۵ق)، راوی اخبار و اشعار بود و در علوم طبّ، نجوم، شعر و اصوات غنا نیز مهارت داشت و از ندیمان خاص خلفای عباسی بود.


ابوالحسن علی بن یحیی بن ابی منصور منجم ندیم، تبار وی ایرانی است
[۱] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۳، ص۷۳.    
و در سال ۲۰۱ق به دنیا آمد.
[۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۲۶۱.    
وی از شاگردان اسحاق موصلی بود
[۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۴۰۵.    
و محمد بن سلام، محمد بن عمر جرجانی و دیگران از او روایت کرده‌اند.
[۴] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۷.    
وی راوی اخبار و اشعار بود و در علوم طبّ، نجوم، شعر و اصوات غنا نیز مهارت داشت.
[۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲۲، ص۱۸۷.    
علم را بسیار دوست می‌داشت و خانه‌اش مرجع فضلا و پیوسته منشا خیر و صلاح ایشان بود و چون او از ندیمان خاص خلفای عباسی بود، به ندیم شهرت یافت.
[۶] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۶، ص۱۲.    
ابن ابی منصور از مقربان متوکل (خلافت ۲۳۲-۲۴۷ق) و خلفای بعد از وی تا معتمد (خلافت ۲۵۶-۲۷۹ق) محسوب می‌شد. سرانجام منجم در سال ۲۷۵ق در اواخر ایام خلافت معتمد درگذشت و در سامرا دفن گردید.
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۰۰۸.    

کتاب‌های وی عبارت‌اند از: الشعر و الشعراء، الندماء الاسلامیین، اخبار اسحاق بن ابراهیم الطبیخ و
[۸] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۷.    
الامالی.
[۹] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۶، ص۱۲.    
[۱۰] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۱۲۱.    
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۸۲.    
[۱۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۶۳.
[۱۳] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۷۳.    
[۱۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱.    
[۱۵] اعلمی، محمدحسین، دایرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۳۹۹.
[۱۶] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۰، ص۱۴۳۶۲.


۱. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۳، ص۷۳.    
۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۲۶۱.    
۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۴۰۵.    
۴. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۷.    
۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲۲، ص۱۸۷.    
۶. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۶، ص۱۲.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۰۰۸.    
۸. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۷.    
۹. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۶، ص۱۲.    
۱۰. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۱۲۱.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۸۲.    
۱۲. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۶۳.
۱۳. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۷۳.    
۱۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱.    
۱۵. ↑ اعلمی، محمدحسین، دایرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۳۹۹.
۱۶. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۰، ص۱۴۳۶۲.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۵۷-۵۵۸، برگرفته از مقاله «علی منجّم».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 275 (قمری) | زادگان سال 201 (قمری) | شاعران بغداد قرن 3 (قمری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | طبیبان قرن 3 (قمری) | منجمان قرن 3 (قمری) | مولفان قرن سوم | ندیمان خلفای عباسی
جعبه ابزار