علی بن مهزیار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی،
محدث موثق شیعه،
فقیه، مفسر
و صحابی
امام کاظم،
امام رضا،
امام جواد و امام هادی (علیهم‌السّلام) بود.
ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی، اصالتاً از دورق
خوزستان،
اهل
هند، روستایی در
فارس و ساکن
اهواز بود.
امام کاظم،
امام رضا، امام جواد
و امام هادی (علیهم‌السّلام)
را درک کرد
و صحابی ایشان بود. از امام هشتم
و نهم
و همچنین از
فضالة بن ایوب و محمد بن اسماعیل بن بزیع روایت کرده است.
راویانی چون
عباس بن معروف،
محمد بن عبدالجبار،
حسین بن اسحاق،
محمد بن عیسی یقطینی و سهل بن زیاد از او
نقل حدیث نموده‌اند.
علی بن مهزیار از یاران خاص امام جواد
و امام هادی (علیهما‌السّلام) بود
و از سوی آنان وکیل برخی مناطق بود، از این‌رو توقیعاتی درباره او برای شیعیان نوشته شد که وی را
مدح نمود. او در نقل روایت، ثقه
و در عقیده، غیرقابل طعن است. پدرش
نصرانی بود که به
اسلام گروید
و گفته‌اند که خود علی نیز در کودکی
اسلام آورد
و تشیع را اختیار کرد.
از او به عنوان فقیه
و مفسر تعبیر کرده‌اند.
تاریخ وفات وی روشن نیست، اما
نجاشی ذیل ترجمه حریز می‌گوید:
محمد بن علی انصاری از علی بن مهزیار به سال
۲۲۹ق حدیث شنیده است.
شیخ طوسی پس از آنکه وی را جلیل القدر
و واسع الروایه توصیف کرده، می‌گوید:
او دارای ۳۳
کتاب مانند
کتب حسین بن سعید اهوازی است
و علاوه بر آنها
کتاب‌های حروف القرآن
و الانبیاء
و البشارات را داراست.
احمد برقی گفته است که علی بن مهزیار مصنفات حسین بن سعید را گرفته
و اضافاتی در آنها ایجاد کرده است.
مجموع تالیفات وی عبارت‌اند از: التفسیر الفضائل، المثالب، الدعاء،
التجمل و المروّه، المزار، الرد علی الغلاة، فضائل المومنین
و برّهم الملاحم، التقیه، الزهد، الحروف، القائم، البشارات الانبیاء، النوادر، رسائل علی بن اسباط.
کتب فقهی در موضوع صلاة، زکات، صوم، حج، طلاق، حدود، دیات، عتق
و تدبیر تجارات
و اجارات، مکاسب، وصایا، مواریث، خمس، شهادات، صید
و ذبائح شربه، نذور
و ایمان
و کفارات
و کتاب‌هایی در حوزه‌های دیگر مثل: وفاة ابی ذر، حدیث بدر، اسلام سلمان فارسی
و به قولی فضائل امیرالمؤمنین، النقض علی علی بن اسباط الفطحی
، الخصال
و حدیث الاشعریه.
• پژوهشگاه فرهنگ
و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۳۰-۵۳۱، برگرفته از مقاله «علی اهوازی».
