علوم القرآن عند الشاطبی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«علوم القرآن عند الشاطبی من خلال کتابه الموافقات» نوشتاری است به
زبان عربی که نویسنده در آن ابتداء آنچه را که
شاطبی در «
الموافقات » درباره اصول و قواعد تفسیر و
علوم قرآنی بیان داشته، مطرح می‌کند.
سپس به شرح و توضیح آن و احیانا مقابله دیدگاه شاطبی با دیدگاه سایر علمای علوم قرآنی و علمای اصولی می‌پردازد تا بدین وسیله جایگاه دیدگاه شاطبی را آشکار سازد. «الموافقات» مشهورترین کتاب از مجموعه آثار ابو اسحاق شاطبی (متولد قبل از
۷۲۰ ه.
ق و متوفای ۷۹۰
ه.
ق) می‌باشد. شاطبی در این کتاب بر
عربی بودن تمام
قرآن ، اهمیت شناخت
اسباب نزول تاکید نموده و شناخت معانی باطنی قرآن کریم را هدف اصلی شناخت قرآن و فهم و تفسیر آن معرفی می‌کند. وی همچنین از علوم مضاف به قرآن کریم،مکی و مدنی و لزوم تفکیک مدنی از مکی،
محکم و متشابه ، احکام و نسخ، جامعیت قرآن نسبت به احکام الهی ولو به نحو اجمالی، تفسیر به رای و غیره سخن می‌گوید. نویسنده کتاب حاضر به بیان دیدگاههای شاطبی درباره موضوعات فوق پرداخته و در برخی موارد به مخالفت با نظریه ارائه شده از سوی شاطبی پرداخته و دیدگاه خود را ارائه کرده است.
کتاب مشتمل بر بیوگرافی‌ای از نویسنده کتاب دکتر محمد سالم ابو عاصی، مقدمه‌ای از نویسنده و نیز شرح حالی از ابو اسحاق شاطبی، نویسنده «الموافقات» و دو اصل ذیل و یک خاتمه و خلاصه و فهرست منابع و فهرست موضوعات می‌باشد: الاصل الاول: «فیما یعول علیه من اللغة فی علوم القرآن» به موضوعاتی چون:
۱- عربیة القرآن ۲- اتباع معهود العرب فی فهم الخطاب ۳- انواع معانی العربیة و مراتبها ۴- مناسبات النزول ۵- معرفة الظاهر و الباطن من معانی القرآن می‌پردازد. الاصل الثانی: «فیما یعول علیه من الشرع فی علوم القرآن» که شامل موضوعات ذیل می‌باشد: ۱- العلوم المضافة للقرآن ۲- المکی و المدنی ۳- المحکم و المتشابه ۴- الاحکام و النسخ ۵- بیان القرآن لما تحته من الاحکام ۶- القرآن فیه بیان کل شیئ و لو بنوعه او بجنسه ۷- وقوع الحکایات فی القرآن الکریم ۸- التناسب بین بعض القرآن و بعض ۹- التفسیر بالرای ۱۰- الشاطبی و التفسیر العلمی.
نسخه حاضر در برنامه به قلم آقای دکتر محمد سالم ابو عاصی به زبان عربی نگارش یافته و در قطع وزیری با جلد شومیز در ۱۷۴ صفحه برای نخستین بار در سال ۱۴۲۶
ه/ ۲۰۰۵ م از سوی «دار البصائر»
قاهره منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
