علوم القرآن عند الشاطبی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«
علوم القرآن عند الشاطبی من خلال کتابه الموافقات» نوشتاری است به
زبان عربی که نویسنده در آن ابتداء آنچه را که
شاطبی در «
الموافقات » درباره اصول و قواعد تفسیر و
علوم قرآنی بیان داشته، مطرح میکند.
سپس به شرح و توضیح آن و احیانا مقابله دیدگاه شاطبی با دیدگاه سایر
علمای علوم قرآنی و
علمای اصولی میپردازد تا بدین وسیله جایگاه دیدگاه شاطبی را آشکار سازد. «الموافقات» مشهورترین کتاب از مجموعه آثار ابو اسحاق شاطبی (متولد قبل از ۷۲۰ ه. ق و متوفای ۷۹۰ ه. ق) میباشد. شاطبی در این کتاب بر
عربی بودن تمام
قرآن ، اهمیت شناخت
اسباب نزول تاکید نموده و شناخت معانی باطنی
قرآن کریم را هدف اصلی شناخت
قرآن و فهم و تفسیر آن معرفی میکند. وی همچنین از
علوم مضاف به
قرآن کریم،مکی و مدنی و لزوم تفکیک مدنی از مکی،
محکم و متشابه ، احکام و نسخ، جامعیت
قرآن نسبت به احکام الهی ولو به نحو اجمالی، تفسیر به رای و غیره سخن میگوید. نویسنده کتاب
حاضر به بیان دیدگاههای شاطبی درباره موضوعات فوق پرداخته و در برخی موارد به مخالفت با نظریه ارائه شده از سوی شاطبی پرداخته و دیدگاه خود را ارائه کرده است.
کتاب مشتمل بر بیوگرافیای از نویسنده کتاب دکتر محمد سالم ابو عاصی، مقدمهای از نویسنده و نیز شرح حالی از ابو اسحاق شاطبی، نویسنده «الموافقات» و دو اصل ذیل و یک خاتمه و خلاصه و فهرست منابع و فهرست موضوعات میباشد: الاصل الاول: «فیما یعول علیه من اللغة
فی علوم القرآن» به موضوعاتی چون:
۱- عربیة
القرآن ۲- اتباع معهود العرب
فی فهم الخطاب ۳- انواع معانی العربیة و مراتبها ۴- مناسبات النزول ۵- معرفة الظاهر و الباطن من معانی
القرآن میپردازد. الاصل الثانی: «فیما یعول علیه من الشرع
فی علوم القرآن» که شامل موضوعات ذیل میباشد: ۱-
العلوم المضافة
للقرآن ۲- المکی و المدنی ۳- المحکم و المتشابه ۴- الاحکام و النسخ ۵- بیان
القرآن لما تحته من الاحکام ۶-
القرآن فیه بیان کل شیئ و لو بنوعه او بجنسه ۷- وقوع الحکایات
فی القرآن الکریم ۸- التناسب بین بعض
القرآن و بعض ۹- التفسیر بالرای ۱۰- الشاطبی و التفسیر
العلمی.
نسخه
حاضر در برنامه به قلم آقای دکتر محمد سالم ابو عاصی به زبان عربی نگارش یافته و در قطع وزیری با جلد شومیز در ۱۷۴ صفحه برای نخستین بار در سال ۱۴۲۶ ه/ ۲۰۰۵ م از سوی «دار البصائر»
قاهره منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار،مرکز تحقیقات کامپیوتری
علوم اسلامی.