علائم وقف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علائم
وقف به
نشانه
های بیانگر
جواز ، عدم جواز، اولویت یا لزوم
وقف اطلاق می‌شود.
رعایت موارد
وقف و وصل از مهم‌ترین بخش
های علم
قرائت و
تجوید به شمار می‌رود و چون شناخت محل
های آن منوط به یاد گرفتن دستور
زبان عربی است و دانستن آن برای همگان ممکن نیست، در علم قرائت برای
وقف
های مختلف علائمی مشخص شده است تا هنگام قرائت قرآن، به معنا آسیبی نرسد.
برخی از علائم
وقف عبارتند از:
«م:» علامت
وقف لازم، یعنی
وقف بر آن کلمه لازم است و اعاده کلمه
موقوف علیها
جایز نیست؛ مثل: (انهم اصحاب النار (م) الذین یحملون العرش…).
«ط:»
نشانه وقف مطلق است؛ یعنی
وقف بر آن کلمه و آغاز کردن از بعد آن در تمام موارد و نزد همه قاریان خوب است. البته اگر به وصل خوانده شود، معنای کلام تغییر نمی‌کند؛ مثل: (ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء (ط) والله ذو الفضل العظیم).
«ج:» علامت
وقف جایز ؛ یعنی
وقف بر آن کلمه جایز و بهتر است، وصل هم مانعی ندارد؛ مانند: (هو مولیکم (ج) فنعم المولی و نعم النصیر).
«ز:»
نشانه وقف مجوز؛ یعنی
وقف بر آن کلمه تجویز شده و شروع کردن از بعد آن هم بدون اعاده
موقوف علیها روا است؛ ولی وصل بهتر است؛ مثل: (تبارک الذی بیده الملک (ز) و هو علی کل شی ء قدیر).
«ص:» علامت
وقف مرخص ؛ یعنی در صورت طولانی شدن کلام و وفا نکردن نفس برای رسیدن به محل
وقف یا خواندن تمام
آیه ، چنانچه معنای آن به خوبی مفهوم شود، رخصتی برای
وقف موجود است که در این صورت، اعاده کلمه
موقوف علیها لازم نیست و در غیر این صورت و در حال اختیار به وصل خوانده می‌شود؛ مثل: (قل انما العلم عندالله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و انما انا نذیر مبین).
«لا:»
نشانه نفی جواز
وقف است و اگر بر اثر تنگی
نفس و غیره پیش از تمام شدن مطلب و
کلام ، ناچار به
وقف شود، اعاده
موقوف علیها از محل مناسب لازم است؛ مانند: (ولقد ارسلنا موسی بایاتنا و سلطان مبین (لا) الی فرعون و هامان).
علاوه بر رموز مذکور، متاخران علائم دیگری نیز مانند: صل، صلی، صق، صب، جه، ک، قف، قلا و قفه و… برای
وقف شمرده‌اند.
رموز متاخرین.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «علائم وقف».
