عقل و وحی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «عقل و وحی» نوشته حسن یوسفیان و احمد حسین شریفی است که به بررسی نزاع
عقل و
وحی و صورتهای گوناگونی که این نزاع در طول تاریخ به خود گرفته پرداخته است.
نویسندگان کتاب دیدگاههای گوناگون متفکران
جهان اسلام و
غرب را بیان کرده و به نقد و بررسی آنها پرداخته‌اند. تعریف واژگان عقل و وحی در ابتدای نوشتار آمده و سپس راههای کسب معرفت به دو قسم همگانی و ویژه که همان راه وحی است، تقسیم گشته و ویژگی‌های هریک بیان شده است. بررسی عقل مورد نزاع خردگرایان و خردستیزان و معرفی عقل به عنوان یکی از ابزارها و منابع شناخت از دیگر مباحث کتاب است که طی آن نظریه کسانی که برای عقل تنها جنبه ابزاری، نه منبعی، قائلند مورد نقد قرار گرفته است. بررسی عقل از دیدگاه
عارفان و خردگریز یا خردستیز بودن مکاشفات عرفانی، بررسی خردگرایی افراطی و
دین ستیزانه که در آن وحی بطور کلی مورد انکار قرار گرفته و به عقل بسنده شده است. بررسی دیدگاه برخی خردگرایان افراطی
مسلمان، بررسی دیدگاههای گروهی از
اهل سنت که به
نص گرایی، در مقابل خردگرایی، پرداخته و
علم کلام را به دلیل استمدادش از عقل مورد نکوهش قرار داده و نیز بررسی دیدگاه وهابیت به عنوان چهره شاخص
نص گرایی در دوران
معاصر، وارسی جایگاه عقل از دیدگاه اخباری‌های
شیعه و تاریخچه اخباری گری و منشا پیدایش این عقیده و بیان تفاوت اساسی اخباری با اصولی، بیان ادله اخباری‌ها در نفی حجیت عقل و نقد و بررسی این ادله، همچنین نقد و بررسی توجیهات
صوفیان برای شریعت گریزی و دوری از وحی و بررسی عقل در اندیشه اصیل اسلامی؛ یعنی از منظر
آیات و
روایات ، و نقش وحی در هدایت عقل و نیز نقش عقل در معرفت دینی محتوای کتاب را شکل می‌دهد.
کتاب شامل یک پیشگفتار و هشت فصل و یک کتابنامه و نیز یک نمایه است. فصل اول: معناشناسی عقل و وحی.
فصل دوم: عقل مورد نزاع خردگرایان و خردستیزان. فصل سوم: خردگرایی افراطی دین ستیزانه. فصل چهارم:خردگرایان افراطی مسلمان. فصل پنجم:
نص گرایی در میان اهل سنت. فصل ششم:
عقل از دیدگاه
اخباریان . فصل هفتم: معرفت وحیانی و شهود
صوفیانه و فصل هشتم:عقل در اندیشه اصیل اسلامی.
شاید نگاه نسبتا جامع این اثر به مقوله نزاع یا رابطه عقل و وحی از دیدگاه متفکران اسلامی و متفکران غربی و نیز کثرت منابع مورد مطالعه و مراجعه نویسندگان را بتوان از ویژگی‌های این اثر قلمداد نمود.
این اثر توسط آقایان حسن یوسفیان و احمد حسین شریفی نگارش یافته و در قطع رقعی با جلد شومیز در ۳۲۱ صفحه برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ شمسی از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران منتشر شده است
نرم افزار مشکات الانوار،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
