• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عفو (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عفو (مقالات مرتبط).

عفو از عناوین و موضوعات مطرح شده در آیات قرآن است.


عفو به معناى گذشت از گناه و خوددارى از مجازات بر آن و نيز به معناى باقيمانده مال از نفقه و خرجى كه بخشيدن آن سبب تنگدستى صاحبش نگردد، آمده است.
[۱] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۵، ص ۷۲، «عفا».    
[۲] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۵، ص ۷۵، «عفا».    

در اين عنوان معناى اوّل لحاظ شده است و آیاتی معرفی می‌شوند که در آن‌ها از واژه‌ «عفو» و كلماتى كه معناى عفو را مى‌رساند، چون‌ «جاوز»، «صفح»، «تصدّق»، «اعرض»، «غفر» و «صلح» استفاده شده است.

امام‌ خمینی عفو را در اصطلاح اخلاقی به‌ معنای فضیلت پسندیده و گذشت از کسانی می‌داند که به انسان بدی کرده‌اند و در ضمن بیان صفح و عفو، آن دو را مترادف به کار برده و انتقام را ضد صفح دانسته‌ است.
[۳] خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۴۲۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
ایشان عفو و گذشت را یکی از صفات جمالیه حق‌تعالی می‌شمارد. این صفت در بندگان صفتی نفسانی است که جلوه‌ای از آن صفات کمالی محسوب می‌شود. به اعتقاد امام‌ خمینی کسی که تحت تربیت حق‌تعالی قرار گرفته، باید این صفت در او شکل گرفته باشد. ایشان عفو و گذشت را از لشکریان رحمان و عقل و لوازم فطرت می‌داند، در مقابل انتقام‌جویی را از لشکریان ابلیس و جهل و فطرت محجوبه می‌داند؛ زیرا وقتی فطرت انسان محکوم احکام طبیعت می‌شود روحانیت و نورانیت خود را از دست می‌دهد و مبدا شرور و شقاوت‌ها می‌شود.
[۴] خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۴۲۵-۴۲۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    

امام خمینی عفو و غفران الهی را بدون میزان و معیار نمی‌داند و معتقد است همچنان ‌که عقوبت، امر اعتباری نیست، بلکه نتایج اعمال و ملکات ناپسند انسان، در آخرت تجسم می‌یابد و در حقیقت به‌صورت آتش و عقوبت ظاهر می‌شود، غفران الهی نیز اعتباری نیست و کسی به‌مجرد درخواست عفو بخشیده نمی‌شود، بلکه زدودن حجاب‌ها و آراستگی به اخلاق پسندیده و انجام اعمال صالحه است که موجب می‌شود شخص مشمول عفو و غفران شود.
[۵] خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۲۶۷-۲۷۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
به اعتقاد ایشان ریشه عفو و گذشت ترک حب دنیا و نفس می‌باشد. ازاین‌رو افرادی که بر فطرت اصلی و فطری خود باقی‌اند و از آلودگی به محبت دنیا مبرا می‌باشند از رذیله انتقام‌جویی پاک هستند.
[۶] [خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۷، ص۳۳۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.


آثار عفو (قرآن)، آداب عفو (قرآن)، ارزش عفو (قرآن)، امیدواری به عفو (قرآن)، پاداش عفو (قرآن)، تشویق به عفو (قرآن)، حکم عفو (قرآن)، درخواست عفو (قرآن)، زمینه عفو (قرآن)، عفو خدا (قرآن)، عفو خضر (قرآن)، عفو زنان (قرآن)، عفو مالی (قرآن)، عفو محمد (قرآن)، عفو مؤمنان (قرآن)، عفو ولی زن (قرآن)، عفو ولی مقتول (قرآن)، عفو یوسف (قرآن)، عوامل عفو (قرآن)، مشمولان عفو (قرآن)، موارد عفو (قرآن)، موانع عفو (قرآن).

۱. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۵، ص ۷۲، «عفا».    
۲. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۵، ص ۷۵، «عفا».    
۳. ↑ خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۴۲۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۴. ↑ خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۴۲۵-۴۲۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۵. ↑ خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۲۶۷-۲۷۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۶. ↑ [خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۷، ص۳۳۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.


• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۰، ص۴۴۸، برگرفته از مقاله «عفو».    
• دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.


رده‌های این صفحه : دیدگاه های اخلاقی امام خمینی | عفو و گذشت | موضوعات قرآنی
جعبه ابزار