محمولات عرضی به هر دو قسم آن (عرضعاموعرضخاص) به اعتبار لزوم یا عدم لزوم نسبت به معروض، دارای دو قسم است: عرض لازم وعرض مفارق. «عرض لازم» از موضوع ومعروض خود قابل انفکاک نیست و لازم ذات و ماهیتِ معروض است، ولی «عرض مفارق»، محمولی است که از موضوع ومعروض خود قابل زوال و انفکاک است.
[۱]تفتازانی، عبدالله بن شهابالدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۴۶.
[۲]ابنسینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۸۷.
[۳]قطبالدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۵۶.
مثال برای چهار قسم مذکور (نسبت به انسان به عنوان معروض) به شرح ذیل است: ۱. عرضخاص لازم (خاصه لازمه)، مانند: ضاحک بالقوّه؛ ۲. عرض حاص مفارق (خاصه مفارقه)، مانند: ضاحک بالفعل؛ ۳. عرضعام لازم، مانند: ماشی بالقوّه؛ ۴. عرضعام مفارق، مانند: ماشی بالفعل.