عبدالعزیز جواهری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جواهری،
آل،
خاندان علمی
شیعی در
قرن سیزدهم تا پانزدهم در
عراق است. یکی از شخصیت‌های این
خاندان، عبدالعزیز جواهری است.
عبدالعزیز جواهری در ۱۳۰۸/۱۲۶۹ ش در
نجف به
دنیا آمد.
دروس مقدماتی را نزد پدرش خواند و
فقه و
اصول را از
علمای نجف فراگرفت و به تحقیق و تألیف پرداخت، سپس در
ایران سکونت گزید.
وی به دانش‌های گوناگون وقوف داشت و
شعر نیز می‌سرود.
عبدالعزیز در دانشگاه تهران
تدریس می‌کرد و بیش از شصت سال ساکن
تهران بود و در ۱۳۶۴ ش در این شهر درگذشت.
برخی از تألیفات وی عبارت‌اند از: شرحِ کفایة الاصول، در سه جلد؛ ترجمه مقدمه ابن‌خلدون به
فارسی؛ کتابخانه‌های ایران از ماقبل از اسلام تا عصر حاضر (تهران ۱۳۱۱ ش)؛ آثار
الشیعه الامامیه، در بیست جلد، درباره ادوار سیاسی و ادبی، آثار ادبی، تاریخ بلاد و شرح حال افراد نامی شیعه از ابتدای شکل‌گیری آن تا عصر حاضر که مؤلف برای نگارش آن از کتابخانه‌های ایران، عراق و دیگر کشورها استفاده کرده است.
جلد دوم و سوم این کتاب در ۱۳۰۳ ش و ۱۳۰۷ ش در تهران چاپ شده است.
جلد چهارم آن را علی جواهرالکلام (از نوادگان دختری صاحب جواهر، متوفی ۱۳۵۵ ش) به فارسی
ترجمه کرده که در ۱۳۰۸ ش در تهران به‌چاپ رسیده است.
از دیگر آثار اوست:
جواهرالاثار، در شش جلد به عربی، که ترجمه منظوم مثنوی مولوی است، جلد اول و دوم آن در ۱۳۳۶ شو ۱۳۳۷ شدر تهران چاپ شده است؛
تاریخ طهران و ری، در دو جلد (جلد اول چاپ ۱۳۲۵ شدر تهران)؛
دائرة المعارف الشیعه الامامیه الاثْنَی عَشَریه، که در آن به اَعلام، خاندان‌ها، کتاب‌ها و نیز مسائلی که امامیه با فرقه‌های دیگر در آن اختلاف نظر دارند، پرداخته است و شش جلد از آن در فاصله سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ ش در تهران چاپ شده است؛ فهرست نسخ خطی کتابخانه
معارف (دو جلد، تهران ۱۳۱۳ـ۱۳۱۴ ش) و دیوان شعر.
همچنین مقالات بسیاری از عبدالعزیز در نشریات
مصر و
بیروت به‌چاپ رسیده است.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «جواهری»، شماره۵۱۷۳.
