عبدالجلیل پسندی‌سمرقندی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پسندی سمرقندی، عبدالجلیل،
شاعر و خوشنویس تاجیک است.
برخی نام او را عبدالرحیم دانسته اند
ولی فرزند وی، جلیل زاده نام وی را عبدالجلیل گفته است.
پسندی در
سال ۱۲۹۲/۱۸۷۵ در
سمرقند به
دنیا آمد و در سال ۱۳۳۴/ ۱۹۱۶ درگذشت.
پدرش ملا عبدالکریم پسندی سمرقندی (۱۲۴۵ـ۱۳۲۷/ ۱۸۲۹ـ۱۹۰۹)، از شاعران معروف زمان خود بوده و
دیوان اشعاری در حدود ۲۵۰۰
بیت داشته که اکنون در دسترس نیست.
پسندی در زادگاهش به
تحصیل پرداخت و در
علوم رسمی زمان تبحّر یافت، ولی بیش‌تر به
شعر و شاعری گرایش داشت.
وی در سال ۱۳۲۴/۱۹۰۶ همراه
پدر به
زیارت خانه خدا رفت و پس از بازگشت به زادگاه، به سائقة قریحة سرشار خود، به سرودن شعر پرداخت.
در ابتدای سده بیستم میلادی گروهی از شاعران
روشنفکر تاجیک، از جمله سیداحمد عجزی، سید احمد وصلی، محمد رحیم تاجی، میرزا اکرم فکری و
نقیب خان طغرل
احراری، در سمرقند محفل ادبی برپا کرده بودند که پسندی حضور فعالی در آن داشت.
از دیوان اشعار پسندی که خود او تنظیم کرده، نسخه‌ای خطی در انستیتوی خاورشناسی فرهنگستان علوم جمهوری تاجیکستان وجود دارد که شامل ۱۴۶ قطعه شعر، از
غزل و
مخمس و
مسدس و
قصیده و
قطعه و
رباعی و
مثنوی ، است. در جُنگ و بیاض و تذکره‌های آن دوره نیز نمونه‌هایی از آثار وی باقی است، از جمله در تذکرة الشعرا، که مؤلف آن وی را ستوده و چهار غزل ــ از جمله غزل موشح «اسدجان» را ــ از او نقل کرده است.
شعر پسندی به سبک
حافظ و
نظامی و
جامی ، و مضامین اصلی سروده هایش
عشق و
عرفان و شِکوه از روزگار است.
در بیان اوضاع و احوال اجتماعی زمان خود نیز، مثنوی مشهوری با عنوان «سرگذشت غلام جان» در چهل بیت سروده است.
(۱) صدرالدین عینی، نمونة ادبیات تاجیک، مسکو ۱۹۲۶.
(۲) حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «عبدالجلیل پسندی‌سمرقندی»، شماره۲۷۶۸.
