عباس‌خان بن حسین ذوالفنون اصفهانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عباس‌خان بن حسین ذوالفنون اصفهانی، از هنرمندان معاصر
اصفهان بوده است.
میرزاعباس‌خان ذوالفنون، سومین فرزند (دومین
پسر) میرزاحسین خان بن آقانصراللّه خان بن میرزامحمّدخان، هنرمند و
عتیقه‌شناس کم نظیر معاصر در سال ۱۲۶۲ش متولّد شد.
پدر و نیایش از مالکین و ساکنین «اسفرجان» و پدرِ نیایش از همراهان عالم مجاهد حاج
ملاّمحمّدشفیع خوئی به اصفهان بوده که با فرزند رضاقلی‌بیگ بن محب‌علی‌خان (از حفاد
فتحعلی‌خان اعتمادالدّوله داغستانی)
ازدواج کرده است و همسر میرزاعباس‌خان، دخترزاده آقامیرزا محمّدجعفر محلّه نویی (حفید ملاّمحمّدشفیع) و
داماد میرزاشکراللّه‌خان بن رضاقلی‌خان بن محمّدقلی‌بیگ بود.
میرزاعباس‌خان و دو برادرش میرزانصراللّه‌خان و حاج میرزااسداللّه‌خان از
عتیقه‌شناسان و هنرآگاهان کشور بودند.
میرزاعباس‌خان در اصفهان هنرکده‌ای تاسیس کرد که انواع صنایع دستی در آن تعلیم داده می‌شد که بعدا هرکدام از هنرآموزان آن از قبیل حاج میرزاآقا امامی، حاج میرزامحمّدعلی‌خان نقاش و حسین خوشنویس‌زاده از استادان نامی گردیدند. میرزاعباس‌خان جزو بزرگ‌ترین هنرمندان سوخت مُعَرَّق بود و برای ساختن آلیاژها و مایه خمیرهای مجسمه‌سازی آزمایش‌هایی انجام داد. همچنین وی در زمینه علم شیمی اطلاعاتی به دست آورد و برای رنگ‌سازی آزمایش‌هایی انجام داد.
او در سال ۱۳۰۹ش برای یک نمایشگاه بزرگ در انگلستان سردربی به سبک سردرب مسجد امام اصفهان بر روی پوست و کاغذ مخصوص کاشی‌کاری و نقاشی
دوره صفویّه به صورت سوخت و معرّق تهیه و در محلّ ورودیّه نمایشگاه نصب نمود که تحسین و اعجاب هنرمندان و مقامات داخلی و خارجی را برانگیخت و در ایران به اخذ مدال درجه یک علمی نائل شد. این آثار هنری بازمانده از پنجه‌های زبردست و قریحه خلاّق اوست:
۱. «قندیل» جهت آرامگاه فردوسی که در سال‌های ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۷ش و براساس اشعار فردوسی در
شاهنامه ساخته شد و مجسمه‌های فراوان از شکارگاه‌ها و سواران و در وسط آن مجسمه فردوسی دیده می‌شود. روی این مجسمه با مینیاتورکاری زینت یافته است.
۲. تابلویی با سوخت معرق که به مناسبت جشن‌های هزاره
حکیم ابوالقاسم فردوسی تهیه شد و در کاخ موزه سلطنتی سابق در
تهران موجود است.
استاد ذوالفنون در روز شنبه اوّل بهمن ۱۳۲۸ش
وفات یافت و در صحن تکیه بروجردی در
تخت فولاد اصفهان مدفون شد.
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۴۳.
