تکوین و تشریع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تکوین یعنی به وجود آوردن در خارج از ذهن و
تشریع هم یعنی قانون‌گذاری که باهم وجه اشتراک و افتراق‌هایی هم دارند.
«تشریع» کلمه‌ای است عربی، این کلمه از ریشه «شرع» به معنای نوشیدن
آب با
دهان آمده است. از این ریشه مشتقات متعددی منشعب می‌شود از جمله «
شریعت» است که به معنای «آبشخور» است؛ برخی می‌گویند:
علت این‌که
احکام خدا،
حلال و
حرام خدا، شریعت نامیده می‌شود به‌همین جهت است؛
یعنی دستورات الهی آبشخور
حیات انسان‌اند.
«تشریع» نیز در اصل و در لغت عربی به معنای «خیلی بالا بردن» چیزی است
و در جایی که آب نهر بسیار بالا آمده باشد که حیوانات به راحتی از آن آب بخورند، به کار می‌رود و به صورت ضرب‌المثل می‌گویند: «اهون السقی التشریع»؛ راحت‌ترین آب دادن تشریع است.
این کلمه امروزه به معنای
قانون‌گذاری است و بیشتر در مورد قانون‌گذاری در حوزه دین به کار می‌رود.
«تکوین» نیز واژه‌ای است عربی و مقصود از آن «
خلقت» و «ایجاد» در خارج از
ذهن است. «کَوَّنَهُ تَکْویناً: اَحْدَثَهُ.» «و قیلَ: التّکْوِینُ ایجادُ شی‌ءٍ مَسْبُوقٍ بمادَّةٍ. و کَوَّنَ اللّهُ الاَشْیَاءَ تَکْویناً: اَوْجَدَها، اَی اَخْرجَها مِنَ العَدَمِ الی الوُجودِ».
شباهت این دو
کلمه در این است که در هر دو مفهوم ایجاد و ابداع وجود دارد. اما فرقشان در این است که یکی (تشریع) ایجاد در عالم ذهن،
اعتبار و قراردادهای اجتماعی است؛ اما دیگری (تکوین) ایجاد در عالم خارج از ذهن و واقع است.
سایت اسلام کوئیست، برگرفته از مقاله «تکوین و تشریع»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۴/۲۹.
