ظُلْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ظُلْم (به ضم ظاء و سکون لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
ستم است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
انتقام مظلوم از
ظالم و ... از این واژه استفاده نموده است.
ظُلْم به معنای ستم آمده است.
اصل آن ناقص کردن
حق و یا گذاشتن شی‌ء در غیر موضع آن است: «
الظُلمُ: وَضعُ الشَی‌ء فی غیر مَوضِعِه.»
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در جایی فرموده است:
«وَ لَئِنْ أَمْهَلَ اللهُ الظّالِمَ فَلَنْ يَفوتَ أَخْذُهُ، وَ هُوَ لَهُ بَالمِرْصادِ عَلَى مَجازِ طَريقِهِ، وَ بِمَوْضعِ الشَّجا مِنْ مَساغِ ريقِهِ.» «اگر
خدا ظالم را مهلت هم دهد
انتقام او از خدا فوت نمی‌شود، خدا در کمین اوست در گذرگاه راهش و در محل استخوان از محل پائین رفتن
آب دهانش.»
و نیز فرموده:
«يَوْمُ الْمَظْلومِ عَلَى الظّالِمِ أَشدُّ مِنْ يَوْمِ الظّالِمِ عَلَى الْمَظْلومِ.»«روز انتقام
مظلوم از
ظالم شديدتر است از روز ستم كردن
ظالم بر
مظلوم.»
در
حکمت ۳۳۲ فرموده:
«يَوْمُ الْعَدْلِ عَلَى الظّالِمِ أَشَدُّ مِنْ يَومِ الْجَوْرِ عَلَى الْمَظْلومِ!.» «این ظاهراً برای آنست‌که انتقام چند برابر
ظلم می‌شود.»
ظلمت: تاریکی «
ظلام» اوّل شب و رفتن روز «
ظلماء» رفتن نور و
ظلمت شدید مثل: «لیلة
ظلماء»
«
مظالم» جمع
مظلمه به
فتح اول و سکون دوم و کسر سوم است. چیزی‌که با
ظلم گرفته شده و یا آنچه از
ظالم خواسته می‌شود.
موارد زیادی از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ظلم»، ج۲، ص۶۹۲.
