ظُلُماتٍ ثَلاثٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ظُلُماتٍ ثَلاثٍ: (في ظُلُمَاتٍ ثَلاثٍ) تعبير به
«ظُلُماتٍ ثَلاثٍ» (ظلمت‌هاى سه‌گانه) اشاره به ظلمت شكم
مادر، ظلمت
رحم، و
مشیمه (كيسه مخصوصى كه جنين در آن قرار گرفته است) مى‌باشد كه در حقيقت سه پرده ضخيم است كه بر روى
جنین كشيده شده.
(خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنْ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ) (او همه شما را از يک انسان آفريد، و همسرش را از جنس او خلق كرد؛ و براى شما هشت زوج از
چهارپایان آفريد؛ او شما را در شكم
مادرانتان در ميان تاريكى‌هاى سه‌گانه پوسته شكم،
رحم و كيسه جنين آفرينشى بعد از آفرينش ديگر مى‌بخشد. اين است خداوند، پروردگار شما كه حكومت عالم هستى از آن اوست؛ هيچ معبودى جز او نيست؛ پس چگونه از راه حق منحرف مى‌شويد؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از ظلمات ثلاث - به طورى كه گفته‌اند - ظلمت شكم،
رحم، و ظلمت مشيمه (تخمدان) است، و همين معنا را
صاحب مجمع البیان از
امام باقر (علیه‌السلام) روايت كرده. بعضى هم گفته‌اند: مراد از آن، ظلمت
صلب پدر، و
رحم مادر، و مشيمه اوست ولى اين اشتباه است، چون آيه شريفه كه مى‌فرمايد: «
فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ» صريح در اين است كه مراد ظلمت‌هاى سه‌گانه در شكم
مادران است، نه پشت پدران.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ظُلُمَاتٍ ثَلاثٍ»، ص۳۶۵.
