طَعْم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَعْم:(لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ) «طَعْم» طعام به معنای به معنی مزه است.
آیه در توصيف نهرهايى بهشتى است، مى‌فرمايد: در
بهشت نهرهايى از
آب صاف و خالص است كه بدبو نشده (غير آسن) و نهرهايى از
شیر كه
طعم آن دگرگون نگشته. اين نشان مى‌دهد كه نوشابه‌ها و غذاهاى بهشتى هميشه به همان
طراوت و تازگى روز نخست است، چرا چنين نباشد؟ درحالى كه دگرگونى مواد غذايى و تغيير يا فساد آن‌ها براثر تأثير ميكروب‌هاى فاسدكننده است و اگر اين‌ها نبودند در اين
دنیا نيز همه به همان حالت نخست باقى مى‌ماندند، اما چون در بهشت جايى براى موجودات فاسدكننده نيست همه چيز آن صاف و
پاک و سالم و
تازه است.
به موردی از کاربرد «
طَعْم» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتي وُعِدَ الْمُتَّقونَ فيها أَنْهارٌ مِّن مّاء غَيْرِ آسِنٍ وَ أَنْهارٌ مِن لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَ أَنْهارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشّارِبينَ وَ أَنْهارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى وَ لَهُمْ فيها مِن كُلِّ الثَّمَراتِ وَ مَغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خالِدٌ في النّارِ وَ سُقوا ماء حَميمًا فَقَطَّعَ أَمْعاءهُمْ) «
وصف بهشتى كه به پرهيزگاران
وعده داده شده، چنين است: در آن نهرهايى از آب صاف و خالص، و نهرهايى از شير كه
طعم آن دگرگون نگشته، و نهرهايى از
شراب طهور كه مايه
لذت نوشندگان است، و نهرهايى از عسل‌مصفاست، و براى آن‌ها در آن از همه انواع ميوه‌ها فراهم است؛ و از همه بالاتر آمرزشى است از سوى پروردگارشان! آيا اين‌ها همانند كسانى هستند كه هميشه در
آتش دوزخند و از آبى داغ و سوزان نوشانده مى‌شوند كه اندرونشان را از هم متلاشى مى‌كند؟!»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(فيها أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَيْرِ آسِنٍ) يعنى آبى كه با زياد ماندنش بو و
طعم خود را از دست نمى‌دهد.
(وَ أَنْهارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ) نهرهايى از شير كه مانند شير دنيا طعمش تغيير نمى‌كند.
(وَ أَنْهارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشّارِبينَ) يعنى نهرهايى از
خمر كه براى نوشندگان لذت بخش است. و كلمه لذة يا صفت مشبهه مؤنث و وصف خمر است و يا مصدرى است كه به
وسیله آن، خمر با مبالغه توصيف شده است و يا مضافى از آن در تقدير است، كه تقدير آن من خمر ذات لذة مى‌باشد.
(وَ أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى)، يعنى
عسل خالص و بدون موم و لرد و خاشاک و ساير چيزهايى كه در عسل دنيا هست و آن را فاسد و معيوب مى‌كند،
(و لَهُمْ فيها مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ) در اين جمله مطلب را عموميت مى‌دهد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «طعم»، ج۳، ص ۱۸.
