طَرَفَیِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَرَفَیِ:(وَ اَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ) «طَرَفَیِ» از مادّه
طرف دو
طرف يا دو كرانه است.
ظاهر تعبير
طرفى النهار (دو
طرف روز) اين است كه
نماز صبح و
مغرب را بيان مى‌كند، كه در دو
طرف روز قرار گرفته و
زلف كه جمع «زلفه» به معنى نزديكى است به قسمت‌هاى آغاز
شب كه نزديک به روز است گفته مى‌شود بنا بر اين منطبق بر
نماز عشا مى‌گردد.
همين
تفسیر در روايات
ائمه اهل بیت (علیهم‌السلام) نيز وارد شده كه آيه فوق اشاره به سه نماز (صبح و مغرب و عشا) است.
به موردی از کاربرد «
طَرَفَیِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذّاكِرينَ) «در دو
طرف روز، و اوايل شب، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات، سيّئات و آثار آن‌ها را از بين مى‌برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: دو
طرف نهار به معنى صبح و عصر است، و كلمه زلف جمع زلفى و بطورى كه مى‌گويند از نظر معنا و ساختمان لفظى شبيه است به
قرب كه جمع قربى است، و اين وصفى است كه به جاى موصوف خود- نظير ساعات و امثال آن- نشسته و تقديرش اين است: و ساعاتى از شب كه نزديک به روز باشد.
يعنى نماز را در صبح و عصر و در ساعاتى از شب كه نزديک‌تر به روز باشد به پاى دار، و اين ساعات با نماز صبح و عصر كه در يک
طرف روز قرار دارد و نماز مغرب و عشاء كه وقتشان ساعت‌هاى اول شب است تطبيق مى‌كند، هم چنان كه بعضى از مفسرين نيز گفته‌اند. و يا تنها با نماز صبح و مغرب كه هر يک در يک
طرف روز قرار دارند و نماز عشاء كه وقتش اوايل شب است منطبق مى‌شود چنان كه ديگران گفته‌اند و بعضى ديگر حرف‌هاى ديگرى زده‌اند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «طرفی»، ج۳، ص ۱۰.
