طرماح بن حکیم طایی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابونضر طِرمّاح بن حکیم طائی طرّاح قحطانی شامی (م حدود ۱۲۵ هـ)، از شاعران برجسته اسلامی در عصر
امویان بود و بنابر گزارشی از راویان
امام حسن (علیه‌السّلام) بود.
ابونضر طرمّاح بن حکیم بن حکم بن نضر طائی طرّاح قحطانی شامی، (طرماح یعنی بلند قامت) وی از
قبیله طیّ بود
که در
شام زاده شد و دوران کودکی را در آنجا سپری کرد
و سپس در زمره سپاهیان شام به
کوفه رفت
و به کسب دانش پرداخت.
طرمّاح از شاعران برجسته اسلامی، قصیده‌سرا، هجوگو، خطیب، راوی، فصیح و شجاع بود.
از سروده‌های وی قصیده‌ای است که در سال ۸۱ هـ در مدح
یزید بن مهلّب سروده است.
گویند که وی در حومه شهر کوفه الفاظ نبطی می‌آموخت و در اشعار خود به کار می‌برد.
او چونان دیگر شاعران در زندگی چشم به
صله و بخشش توانگران داشت، کسانی را که به وی بخشش می‌کردند،
مدح و آنان را که مالی به او عطا نمی‌کردند را
هجو می‌نمود.
طرمّاح از نوادگان
قیس بن جحدر، صحابی
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و طبق گزارشی، راوی امام حسن (علیه‌السّلام) بود و دو فرزندش
صمصامه و
ضُبینه از او روایت کرده‌اند.
همچنین نوه‌اش
امان بن صمصامه،
محمد بن سهل اسدی و
ابن‌کناسه به نقل اشعار او پرداخته‌اند.
میان طرمّاح و
کمیت، شاعر توانای شیعی دوستی عمیق وجود داشت و به‌رغم اختلاف آنان در مذهب، در دشمنی با عامه اتفاق نظر داشتند. وی در بدو ورود به کوفه تحت‌تاثیر سخنان برخی از پیشوایان
خوارج قرار گرفت و تا پایان عمر بر عقیده ایشان ماند.
کمیت
شیعه عدنانی و طرماح از
خوارج قحطانی بود.
ثعلب، طوسی و برخی دیگر اشعار او را گرد آورده‌اند.
به قولی، طرمّاح در روزگار خلافت
یزید بن عبدالملک،
یا حدود ۱۲۵ هـ
درگذشت. دیوان شعر اثر اوست.
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۱۲، برگرفته از مقاله «ابونضر طرمّاح بن حکیم طائی».
• عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۲۲.
