• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طبقه پانزدهم فلاسفه اسلامی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



طبقه‌بندی فلاسفه اسلامی از نظر سیر زمانی بر حسب استاد و شاگردی می‌باشد. یعنی آنان‌که در یک طبقه‌ قرار می‌گیرند، یا واقعا از اساتید طبقه بعدی و شاگردان طبقه قبل هستند و یا هم‌زمان آن‌ها می‌باشند. منظور از فلاسفه اسلامی آن‌هایی هستند که در جو اسلامی و محیط اسلامی فعالیت داشته‌اند و احیانا مسلمان هم نبوده‌اند. در طبقه پانزدهم سه تن از فیلسوفان اسلامی حضور دارند که عبارتند از: قطبالدین رازی، میرک بخارایی و قاضی عضدالدین ایجی.



قطب الدین محمد بن ابی‌جعفر رازی، معروف به قطبالدین رازی. از علمای نامی اسلامی است. حکیم و منطقی و فقیه بوده است. نزد علامه حلی درس خوانده و علامه به او اجازه حدیث داده است. شهید اول او را ملاقات کرده و از او اجازه روایت گرفته و او را دریایی بی‌پایان یافته است.
قطب الدین رازی- هم‌چنان‌که قبلاً گفتیم- شمسیه کاتبی قزوینی را شرح کرده و اکنون کتاب درسی طلاب است. دیگر این‌که کتابی نوشته به نام محاکمات و در آن کتاب میان دو شارح بزرگ اشارات: فخرالدین رازی و نصیرالدین طوسی داوری کرده است. دیگر اینکه کتاب مطالع الانوار قاضی سراج‌الدین ارموی را در منطق شرح کرده که چاپ شده و هم اکنون به نام شرح مطالع معروف است و احیاناً در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شود. شهرت قطبالدین رازی به واسطه این سه کتاب است ولی او کتاب‌های دیگر هم دارد. قطبالدین در سال ۷۶۶ یا ۷۷۶ درگذشته است.


شمس الدین محمد بن مبارکشاه مروی، معروف به میرک بخارایی. کتاب حکمة العین کاتبی قزوینی را شرح کرده و احیاناً در کتب فلسفه از او به شارح حکمة العین یاد می‌شود، و میرسیدشریف جرجانی بر شرح حکمة العین حاشیه زده است. تاریخ وفاتش بر ما معلوم نیست.


قاضی عضدالدین عبد‌الرحمن ایجی شیرازی. هم حکیم بوده و هم متکلم و هم اصولی. نظریات او در علم اصول و هم‌چنین در برخی مسائل فلسفی و کلامی مطرح است. کتاب معروف او مواقف است که هر چند عنوان کلام دارد نه فلسفه، ولی می‌دانیم که بعد از دوره خواجه نصیرالدین طوسی و تالیف کتاب تجرید، کلام به نسبت زیادی به فلسفه نزدیک شد؛ یعنی هدف‌های کلامی با معیارهای فلسفی نه با معیارهای کلامی توجیه می‌شد و بسیاری از مسائل الهیات بالمعنی الاعم و بالمعنی الاخص فلسفه در کتب کلامی طرح می‌شد، لهذا مواقف از این نظر جای شایسته‌ای دارد. این کتاب را میرسیدشریف جرجانی شرح کرده و مکرر با متن چاپ شده است.
قاضی عضدالدین شاگردانی تربیت کرده است از قبیل تفتازانی، شمس‌الدین کرمانی، سیف‌الدین ابهری. او در سال ۷۰۰ یا ۷۰۱ متولد شده و در سال ۷۵۶ یا ۷۶۰ درگذشته است.


۱. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۶۵- ۴۶۷.    



مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، ج۱، ص۵۷۳.    






جعبه ابزار