طب الامام علی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«طب الامام علی علیه السلام» تالیف
محسن عقیل در حوزه طب روایی است.
مؤلف در مقدمه‌ای که بر این اثر نوشته به اهتمام و توجه
اسلام به مباحث غذایی و پزشکی اشاره کرده و این اثر را حاوی روایات طبی
امیرالمؤمنین علیه‌السّلام معرفی نموده و تاکید کرده است که عنایت به این روایات می‌تواند ما را به نتیجه‌های علمی جالبی رهنمون باشد. این انگیزه او را برآن داشته تا مجموعه‌ای از روایات امیرالمؤمنین علیه‌السّلام را برای عرضه به مجامع و حوزه‌های علمی تدوین و تنظیم نماید.
این اثر فاقد فصل بندی و تبویب است، بلکه مؤلف عناوین مورد نظر را یکی پس از دیگری بدون ترتیب و تنظیم خاصی ذکر می‌کند. آنگاه روایات نقل شده از علی علیه‌السّلام پیرامون آن موضوع را می‌آورد. البته در ذیل هر عنوان به روایات آن حضرت بسنده نشده و نویسنده روایاتی از دیگر
معصومین علیه‌السّلام حول آن موضوع نیز آورده است. در ادامه وی نظریات
طب قدیم پیرامون آن موضوع و طب جدید را نقل می‌نماید.
در این اثر روایات طبی نقل شده از امیرالمؤمنین علیه‌السّلام گردآوری شده است. علاوه بر نقل روایات، توضیح و تحلیل روایات و نیز تطبیق روایات با علم
پزشکی و آنچه تجربه به آن رسیده، مباحث دیگری است که مؤلف به آن پرداخته است.
مؤلف در این اثر روایات را بدون ذکر اسانید نقل می‌کند و تنها به ذکر مصادر و منابع
حدیث در ذیل هر حدیث (در پاورقی) بسنده می‌کند چرا که معتقد است سنجش صحت و سقم روایات با مقارنه مضامین آنها با طب قدیم و مباحث مطرح شده در پزشکی جدید امکان پذیر است.
بیشتر حجم کتاب را تحلیل و تفسیر احادیث به خود اختصاص می‌دهد و الا در بسیاری از مباحث تنها یک روایت از امیرالمؤمنین علیه‌السّلام نقل شده است
مؤلف در ذیل هر عنوان، مطالب گسترده‌ای از اطبای سنتی مانند
ابن سینا،
انطاکی،
ابن بیطار و مانند آن نقل می‌کند. در کنار این مباحث وی نکات و مطالب سودمندی از طب جدید را نیز بیان می‌کند. این امر باعث شده که کتاب طب الامام علی علیه‌السّلام اثری سودمند برای کسانی باشد که قصد مطالعات تطبیقی در علم پزشکی دارند.
مؤلف در نگارش این اثر از بیش از صد اثر استفاده نموده است که این باعث شده از لحاظ علمی مطالب کتاب در سطحی قابل قبول باشد.
موضوعات نقل شده در این اثر را می‌توان در محورهای کلی واساسی زیر خلاصه کرد:
۱. خواص اغذیه و میوه‌ها و سبزیجات از جمله خرما، انگور، کشمش، سیب، انجیر، کاهو، سیر و
عدس.
۲. شیوه‌های درمان: حجامت و پرهیزهای غذایی از جمله مباحث مطرح شده در این محور است.
۳. آداب تغذیه: خلال کردن بعد از مصرف
غذا، اعتدال در مصرف غذایی و پرهیز از
اسراف از موضوعات این محور است.
۴. مباحث کلی: مانند حمام کردن، جماع، گرسنگی و مانند آن.
فهرست مصادر و مراجع و نیز فهرست مطالب کتاب در انتهای اثر آمده است. در پاورقی کتاب آدرس روایات و توضیح برخی الفاظ و اصطلاحات ذکر شده است.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
