• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ضَیْم (به قتح ضاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای ظلم است. حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام دعا و... از این واژه استفاده نموده است.



ضَیْم به معنای ظلم آمده و جمع آن ضیوم است. «الضَّيْمُ: الظُّلْمُ، ج ضُيومٌ» گویند: «ضَامَهُ‌ ضَيْماً: ظلمهُ‌ و قهرهُ‌»


امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام دعا فرموده است:«اللَّهُمَّ اِنَّی اَعُوذُ بِکَ اَنْ اَفْتَقِرَ فِی غِنَاکَ...اَوْ اُضَامَ فِی سُلْطَانِکَ» «خدایا من به تو پناه می‌برم که در غنای تو فقیر شدم و یا در حکومت تو مظلوم گردم.» (شرح‌های خطبه: )
امام (صلوات‌الله‌علیه) به یارانش فرمود: «وَلَقَدْ أَحْسَنْتُ جِوَارَكُمْ... وَأَعْتَقْتُكُمْ مِنْ رَبَقِ الذُّلِّ، وَحَلَقِ الضَّيْمِ» «برای شما همسایه خوب شدم و شما را از طناب ذلّت آزاد کردم و از زنجیرهای ظلم رها ساختم.» (شرح‌های خطبه: )


این ماده هفت بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۰۵.    
۳. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۱۷، ص۴۳۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۳۲۷.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۲۷، خطبه ۲۱۵.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۲۳، خطبه ۲۱۰.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۲، خطبه ۲۱۵.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۹.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۲۲۸.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۱۸.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۸۴.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۳، خطبه ۱۵۹.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۷۰، خطبه ۱۵۴.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۴، خطبه ۱۵۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۳.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۰۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۴۲.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۲۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضیم»، ج۲، ص۶۶۹.    






جعبه ابزار