ضعیف (لفظ)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضعیف، از اصطلاحات بکار رفته در
علم حدیث بوده و از
الفاظ راوی میباشد.
یکی از
الفاظ ذمّ لفظ "
ضعیف" است که گاهی صفت
حدیث واقع میشود و گاهی صفت
راوی، و در صورت اول قدما
ضعیف را صفت متن حدیث قرار میدهند ولی متاخرین آن را صفت
سند حدیث میدانند.
با این فرض اصطلاح "
ضعیف" اطلاقات متعددی دارد که ذیلاً به آنها اشاره میشود:
۱- حدیثی است که شرایط
حدیث صحیح،
حسن،
قوی، و
موثق را نداشته باشد؛
۲- حدیثی است که صفات قبول در آن نباشد؛
۳- حدیثی است، اعم از این که صفت راوی آن معلوم و حالش مجهول باشد و یا ذات و حالش مجهول باشد؛
۴- همان قوی بالمعنی الاخص است - رجوع شود به حدیث قوی -؛
۵- همان حدیث موثق است - رجوع شود به حدیث موثق -؛
۶- در کلام فقها حدیثی است که مشتمل بر جرح خاص و مجروح خاص است؛
۷- حدیثی است که مشتمل بر جرح،
تعلیل،
تعلیق،
انقطاع،
اعضال، و
ارسال است؛
آن گاه که "
ضعیف" به عنوان لفظ ذم در کلام دانشمندان علوم حدیث به کار میرود در مفاد آن نظرات متفاوتی وجود دارد:
۱- از
الفاظ جرح است؛
۲- از مرتبه چهارم جرح است؛
۳- بدون تردید دلالت بر ذم و قدح دارد؛
۴- مفید سقوط روایت راوی موصوف به آن و
ضعف آن میشود؛
۵- اگر به صورت مطلق ذکر شود موجب قدح راوی است؛
۶- جرح نیست و به عادل غیر ضابط نیز
ضعیف اطلاق میشود، مراد این است که حدیث او قوت
حدیث ثقه را ندارد؛
۷- از این که "
ضعیف" موجب قدح راوی شود محل تامل است؛ برای اینکه قدما
ضعیف را به کسی که کم حافظه بوده و یا سوء ضبط داشته یا کسی که
روایت را بدون اجازه و یا از
ضعفا و مجاهیل نقل مینموده، اطلاق کردهاند و این امور موجب
فسق نمیگردد.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ضعیف»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۰/۵.