• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضروریه مطلقه با مشروطه خاصه شکل چهارم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ضروریه مطلقه با مشروطه خاصه شکل چهارم، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل چهارم است.



«قیاس مختلط»، قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل چهارم عبارت است از: اختلاط قضیه ضروریه مطلقه (صغرا) با مشروطه خاصه (کبرا).
[۲] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۷-۱۵۹.
مراد از ضروریه مطلقه، کاربرد عام آن است که شامل ضروریه ذاتیه و ضروریه ازلیه می‌شود.


نتیجه چنین قیاسی از لحاظ جهت، حینیه مطلقه لادائمه است که بر فعلیت نسبت، حین اتصاف ذات موضوع به وصف موضوع و عنوان آن دلالت دارد. لادوام به طور التزام بر مطلقه عامه دلالت دارد (هر چند معنای اصلی و مفهوم مطابقی لادوام، مطلقه عامه نیست)، زیرا مفهوم مطابقی لادوام، انقطاع ایجاب است و در صورتی که ایجاب در تمام زمان‌ها نباشد ناچار در یکی از زمان‌ها سلب، حاصل خواهد بود و همان فعلیت سلب، معنای اطلاق است.
مثال: هر انسانی بالضروره حیوان است و هر ضاحکی بالضروره تا زمانی که وصف ضاحکیت را دارد انسان است، نه همیشه؛ پس بعضی حیوان‌ها حین اتصاف به وصف حیوانیت، بالفعل ضاحک‌اند، نه همیشه. معنای «نه همیشه» که مطلقه عامه است، آن است که بعضی حیوان‌های متصف به حیوانیت، بالفعل ضاحک نیستند.
[۴] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۵-۱۳۶.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    


۱. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۳۷-۱۴۲.    
۲. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۷-۱۵۹.
۳. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۹.    
۴. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۵-۱۳۶.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ضروریه مطلقه با مشروطه خاصه شکل چهارم»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۴.    




جعبه ابزار