• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صِدِّیق (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صِدِّيق:(كَانَ صِدِّيْقاً نَبِيّاً)
«صِدِّيق» صيغه مبالغه از «صدق» و به معناى كسى است كه بسيار راستگو است.
بعضى گفته‌اند: به معناى كسى است كه هرگز دروغ نمى‌گويد، و يا بالاتر از آن توانايى بر دروغ گفتن ندارد، چون در تمام عمر عادت به راستگویى كرده است. و نيز بعضى آن را به معناى كسى مى‌دانند كه عملش تصديق كننده سخن و اعتقاد او است، و نمونه كامل‌ صداقت است.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با صِدِّيق:

۱.۱ - آیه ۴۱ سوره مریم

(وَ اذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا) (در اين كتاب،ابراهیم را ياد كن، كه او پيامبرى بسيار راستگو بود.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: ظاهرا كلمه صديق مبالغه از صدق باشد، و صديق كسى را گويند كه در صدق مبالغه كند يعنى آن‌چه را كه انجام مى‌دهد مى‌گويد، و آن‌چه را كه مى‌گويد انجام مى‌دهد، ميان گفتار و كردارش تناقضى نباشد و ابراهيم (ع) چنين بود چون در محيطى كه يک‌پارچه، ثنى و بت‌پرست بودند دم از توحيد زد، با پدر و معاصرينش در افتاد، و با پادشاه بابل در افتاد، و خدايان دروغين را بشكست، و بر آن‌چه مى‌گفت مقاومت و ايستادگى مى‌نمود، تا آنجا كه در آتش افكنده شد و در آخر هم همان‌طور كه به پدرش وعده داده بود از همه كناره‌گيرى و اعتزال جست، و خداوند به پاداش اين استقامت اسحاق و یعقوب را به او ارزانى داشت و وعده‌هاى ديگرى هم كه خدا از موهبت‌هايش به وى داده بود درباره‌اش تنفيذ نمود.
بعضى‌ گفته‌اند: كلمه صديق مبالغه تصديق است، و معنايش اين است كه او مردى بود كثير التصديق نسبت به حق، هم به زبان تصديقش مى‌كرد و هم به عمل. اين معنا هر چند نزديک به همان معنايى است كه گذشت، و هر چند برگشت هر دو به يكى است، ليكن از جهت اينكه از فعل مزيد فيه صیغه مبالغه به ندرت آمده، معنايى بعيد است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۲ - آیه ۱۹ سوره حدید

(وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاء عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ) (كسانى كه به خدا و پيامبرانش ايمان آوردند، آن‌ها صديقان و شاهدان نزد پروردگارشانند؛ براى آنان است پاداش اعمال شان‌و نور ايمان‌شان؛ و كسانى كه کافر شدند و آیات ما را تكذيب كردند، آنها اهل دوزخند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از صديقين كسانى هستند كه ملكه صدق در گفتار و كردارشان سرايت كرده، در نتيجه آن‌چه مى‌گويند انجام هم مى‌دهند، و آن‌چه مى‌كنند مى‌گويند، شهدا عبارتند از كسانى كه گواهان اعمال مردم در روز قيامتند، نه كشته شدگان در راه خدا. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )


۱. مریم/سوره۱۹، آیه۴۱.    
۲. حدید/سوره۵۷، آیه۱۹.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۷۹.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۹۹.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۹۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۳۶۲.    
۷. مریم/سوره۱۹، آیه۴۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۰۸.    
۹. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۱۸.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۷۳.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۵۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۷۳.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۷.    
۱۴. حدید/سوره۵۷، آیه۱۹.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۴۰.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۸۶.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۶۳.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۲۲۹.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۵۸.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه‌، بر گرفته از مقاله «صِدِّیق»، ص۳۳۱.    






جعبه ابزار