صَرْصَرْ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَرْصَرْ: (رِيحاً صَرْصَراً) «صَرْصَرْ» (بر وزن دفتر) در اصل از مادّه
«صَرّ» (بر وزن شرّ) به معناى محكم بستن است و به همين جهت كيسه‌اى را كه در آن پول مى‌گذاردند و در آن را محكم مى‌بستند
«صُرّه» (بر وزن طرّه) مى‌ناميدند؛ سپس به بادهاى بسيار سرد يا پر سر و صدا، و يا مسموم و كشنده، كه انسان را هم در هم مى‌پيچد اطلاق شده است. شايد تندباد عجيبى كه
قوم عاد را در هم كوبيد داراى همه اين صفات سه‌گانه بوده است، و تكرار آن در واژه «
صرصر» براى تأكيد است، و از آن‌جا كه اين باد، هم شديد بوده است و هم سرد، هم پر سوزش و هم پر سر و صدا، اين واژه به آن اطلاق شده است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
صَرْصَرْ:
(فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَ هُمْ لَا يُنصَرُونَ) (سرانجام تند بادى هول‌انگيز و سرد در روزهايى شوم و پر غبار بر آن‌ها فرستاديم تا عذاب خواركننده را در زندگى دنيا به آن‌ها بچشانيم؛ و به يقين عذاب آخرت خواركننده‌تر است، و از هيچ سو يارى نمى‌شوند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
صرصر هم به باد سخت و سمى تفسير شده و هم به باد بسيار سرد، و هم به باد پر سر و صدا، كه قهرا مستلزم سخت وزيدن نيز هست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَ قَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ) (در اين هنگام همسرش جلو آمد در حالى كه از خوشحالى و تعجّب فرياد مى‌كشيد، به صورت خود زد و گفت: «آيا پسرى خواهم آورد با اين‌كه پيرزنى نازا هستم؟!»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در مجمع البيان مى‌گويد: كلمه صرة به معناى فرياد شديد است، و از صرير دروازه گرفته شده، كه هنگام باز و بسته شدن صدا مى‌كند، و اين كلمه در مورد جماعت هم به همين شكل استعمال مى‌شود. و كلمه صک زدن با اعتماد شديد است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ) (ما تندباد وحشتناک و سردى را در روزى شوم مستمر بر آنان فرستاديم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
صرصر - به طورى كه در مجمع البيان آمده به معناى باد سخت و تند است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(وَ أَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ) (و قوم عاد با تندبادى طغيان‌گر و سرد و پرصدا به هلاكت رسيدند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
صرصر به معناى بادى سخت سرد و بسيار تند است، و كلمه عاتية از مصدر عتو به معناى طغيان و سرپيچى از اطاعت و ناسازگارى است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «صَرْصَرْ»، ص ۳۳۲.
