صَرَّفْنَا - به تشدید راء (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَرَّفْنَا: (وَ لَقَدْ صَرَّفْنَا فِى هذا الْقُرْآنِ) «صَرَّفْنَا» از مادّه
«تصريف» به معناى تغيير دادن و دگرگون ساختن است،
و مخصوصاً با توجّه به اين كه از باب «تفعيل» است، معناى كثرت را نيز در بردارد. و از آن‌جا كه بيانات
قرآن، در زمينه اثبات توحيد و نفى
شرک، گاهى در لباس استدلال منطقى، گاهى فطرى، زمانى در شكل تهديد، گاهى تشويق، و خلاصه از انواع طرق و فنون مختلف كلام، براى آگاه ساختن و بيدار كردن
مشرکان استفاده شده است، تعبير به «صَرَّفْنَا» در مورد آن بسيار مناسب است. بنابراين، هدف از اين تعبير، آن است كه ما در لباس‌هاى گوناگون و چهره‌هاى مختلف و به هر زبانى كه امكان تأثير در آن بوده، با مردم سخن گفته‌ايم.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با صَرَّفْنَا:
(وَ لَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُواْ وَ مَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ نُفُورًا) (ما در اين قرآن، حقايق را به صورت‌هاى گوناگون بيان كرديم تا متذكّر شوند؛ ولى كوردلان، جز بر نفرتشان نمى‌افزايد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در
مفردات مى‌گويد كلمه: صرف به معناى برگرداندن چيزى است از حالى به حالى، و يا عوض كردن آن با غير آن است، كلمه تصريف نيز به همين معنا است، با اين تفاوت كه تصريف علاوه بر آن‌چه كه صرف آن را افاده مى‌كند تكثير را هم مى‌رساند، و بيشتر در جايى به كار مى‌رود كه در مورد گرداندن و تغيير دادن چيزى است از حالى به حالى و يا از امرى به امرى، و معناى تصريف الرياح به معناى حركت دادن و گرداندن بادها است از حالى به حالى، و همچنين در جمله
(وَ صَرَّفْنَا الْآياتِ) و جمله
(وَ صَرَّفْنا فِيهِ مِنَ الْوَعِيدِ) و نيز از اين باب است تصريف كلام و تصريف درهم.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ لَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورًا) (ما در اين قرآن، به صورت‌هاى گوناگون براى مردم از هر چيز نمونه‌اى آورديم و همه معارف در آن جمع است؛ امّا بيشتر مردم جز كفر و انكار را، ابا داشتند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: تصريف امثال به معناى برگرداندن و دوباره آوردن و با بيان‌هاى مختلف و اسلوب‌هاى گوناگون ايراد كردن است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(وَ لَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَ كَانَ الْإِنسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا) (و به يقين در اين قرآن، از هرگونه مَثَلى براى مردم بيان كرده‌ايم؛ ولى
انسان بيش از هر چيز، به مجادله مى‌پردازد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: تصريف امثال به معناى برگرداندن و دوباره آوردن و با بيان‌هاى مختلف و اسلوب‌هاى گوناگون ايراد كردن است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «صَرَّفْنَا»، ص۳۳۳.
