صوم (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَوْم (به فتح صاد و سکون واو) و
صِیام (به کسر صاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
روزه و امساک از مطلق فعل است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباه
زکات و
عید فطر از این واژه استفاده نموده است.
صَوْم و
صیام به معنای روزه
و اصل آن به معنای امساک از مطلق فعل است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
زکات فرموده است:
«وَلِكُلِّ شَيْء زَكَاةٌ، وَزَكَاةُ الْبَدَنِ الصِّيَامُ، وَجِهَادُ الْمَرْأَةِ حُسْنُ التَّبَعُّلِ» «برای هر چیز زکاتی است روزه هم زکات بدن است، جهاد زن شوهرداری خوب است.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره روز عید فطر فرموده است:
«إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبلَ اللهُ صِيَامَهُ وَشَكَرَ قِيَامَهُ، وَكُلُّ يَوْم لاَ يُعْصَى اللهُ فِيهِ فَهُوَ يَوْمَ عِيد.» (امروز تنها روز عيد كسانى است كه روزه آنها مقبول درگاه
خدا و عبادت‌هاى شبانه آنان مورد پذيرش او قرار گرفته و هر روز در آن نافرمانى خدا نشود، آن روز عيد است.)
این ماده یازده بار در «
نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّهٌ مِنَ الْعِقَابِ» (و «روزه ماه
رمضان» كه سپرى است در برابر مجازات خدا)
«فَقُعُودُهُنَّ عَنِ الصَّلاةِ وَالصِّيَامِ فِي أَيَّامِ حَيْضِهِنَّ» (امّا گواه بر كمبود ايمان‌شان، همان بركنار بودن از
نماز و روزه در ايّام عادت است.)
«كَمْ مِنْ صَائِم لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلاَّ الظَّمَأ» (چه بسيار روزه دارانى كه از روزه خود جز گرسنگى و تشنگى بهره‌اى نمى‌برند.)
«خُمْصُ الْبُطُونِ مِنَ الصِّيَامِ» (از زيادى روزه شكم‌ها از غذا تهى.)
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صوم»، ج۲، ص۶۵۳.
