• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صوخ (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صَوْخ (به فتح صاد و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای داخل شدن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: اَصْاخَه (به فتح الف و سکون صاد) به معنای گوش دادن و استماع و مَصْاخ (به فتح میم و سکون صاد) به معنای مکان استماع یعنی سوراخ گوش. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره علم خدا از این واژه استفاده نموده است.



صَوْخ به معنای داخل شدن آمده است. «صاخَ فِی الارضِ... ای دَخَل فیها»
اَصْاخَه به معنای گوش دادن و استماع آمده است.
مَصْاخ به معنای مکان استماع یعنی سوراخ گوش آمده است. و جمع آن مصائخ است.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با علم حق تعالی فرموده است:«عَالِمُ السِّرِّ مِنْ ضَمَائِرِ الْمُضْمِرِينَ،... وَمَا ضَمِنَتْهُ أَكْنَان الْقُلُوبِ، وَغَيَابَاتُ الْغُيُوبِ، وَمَا أَصْغَتْ لاِسْتِرَاقِهِ مَصَائِخُ الاَْسْمَاعِ» «می‌داند راز راز داران را و آنچه را که نهان‌گاه قلوب و اعماق غیب‌ها در خود داشته و آنچه را که سوراخ‌های گوش‌ها به آن پنهانی گوش داده است.»


این ماده یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۱.    
۲. ربیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۴، ص۲۹۰.    
۳. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۳، ص۳۵.    
۴. ربیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۴، ص۲۸۹.    
۵. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۳، ص۳۵.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۰۴، خطبه ۹۰.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۴، خطبه ۹۲.    
۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صوخ»، ج۲، ص۶۵۱.    






جعبه ابزار