• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَخَبْ (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: صَخَبْ (مفردات‌نهج‌البلاغه)


صَخَب (به فتح صاد و خاء) و إصْطِخاب (به کسر همزه و طاء و سکون صاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای آمیخته شدن صداها به همدیگر است؛ خواه صدای پرندگان باشد یا غیر آن.
فقط يک مورد از آن در نهج البلاغه آمده است.


صَخَب
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۰.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۹۹.    
[۳] زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۱۴۲.    
[۴] ابن سیده، المحکم والمحیط الاعظم، ۵، ص۶۵.    
[۵] زمخشری، اساس البلاغه، ج۱، ص۳۴۹.    
و إصْطِخاب به معنای آمیخته شدن صداها به همدیگر است؛ خواه صدای پرندگان باشد یا غیر آن.
«إصْطِخابت الطیرُ و غَیرِها: إختَلَطَت أصواتُها.»
[۶] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۳، ص۱۸۲.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - اصْطِخابِ - خطبه ۹۰ (خلقت زمین)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با خلقت زمین فرموده:
«فأَصْبَحَ بَعْدَ اصْطِخابِ أَمْواجِهِ ساجياً مَقْهوراً وَ فی حَكَمَةِ الذُّلِّ مُنْقاداً.»
[۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    
[۸] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۷۳، خطبه ۹۰.    
[۹] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۲، خطبه ۹۱.    

يعنى «درياى مواج مركز زمین بعد از اختلاط صداهاى امواجش آرام و مقهور گرديد و در افسار ذلت مطیع شد.»
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۳، خطبه ۱۰۶.    
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۱.    

(شرح های خطبه:
[۱۲] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۹.    
[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۴۱-۱۴۲.    
[۱۴] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۰.    
[۱۵] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۳۷.    
)


این واژه فقط یک در «نهج البلاغه» آمده است.
[۱۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۳۰.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۹۹.    
۳. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۱۴۲.    
۴. ↑ ابن سیده، المحکم والمحیط الاعظم، ۵، ص۶۵.    
۵. ↑ زمخشری، اساس البلاغه، ج۱، ص۳۴۹.    
۶. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۳، ص۱۸۲.    
۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    
۸. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۷۳، خطبه ۹۰.    
۹. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۲، خطبه ۹۱.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۳، خطبه ۱۰۶.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۱.    
۱۲. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۹.    
۱۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۴۱-۱۴۲.    
۱۴. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۰.    
۱۵. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۳۷.    
۱۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صخب»، ج۲، ص۶۳۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 90 نهج البلاغه
جعبه ابزار