صحر (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَحَرَ (به فتح صاد و حاء و راء)
أصحار (به فتح همزه) و یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای اظهار و آشکار کردن و ظاهر شدن در
صحرا که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره آدم مشرف به
مرگ و نامه
محمد بن ابی‌بکر از این واژه استفاده نموده است.
«صَحَرَ» و «أصْحار» به معنای اظهار و آشکار کردن و ظاهر شدن در صحرا آمده است.
این واژه در
قرآن مجید نیامده است.
•امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص آدم مشرف به مرگ فرموده است: «
«فَهُوَ يَعَضُّ يَدَهُ نَدَامَةً عَلَى مَا أَصْحَرَ لَهُ عِنْدَ الْمَوْتِ مِنْ أَمْرِهِ»»
(پس او دست خود را از پشيمانى مى‌گزد (و اين) به خاطر چيزهايى است كه به هنگام مرگ برايش روشن مى‌گردد.)
•امام (صلوات‌الله‌علیه) به محمد بن ابی‌بکر نوشته: «
«فَأَصْحِرْ لِعَدُوِّکَ، وَامْضِ عَلَى بَصيرَتِکَ، وَشَمِّرْ لِحَرْبِ مَنْ حَارَبَکَ»؛
بیرون شو برای دشمنت، کار کن بر
بصیرت خود و آماده باش به جنگ کسی که با تو می‌جنگد.»
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«
«فلمّا أصحر تنفّس الصّعَدَاء»»
(هنگامى كه به صحرا رسيديم آه پردردى كشيد.)
«
«فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِکَ، وَاعْدِلْ عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بِاصْحارِکَ»»
(هرگاه رعايا نسبت به تو گمان بد ببرند، افشاگرى كن! و عذر خويش را در مورد آنچه موجب
بدبینی شده آشكارا با آنان در ميان گذار و با صراحت ظن آنها را از خود برطرف ساز.)
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صحر»، ج۲، ص۶۲۹.
