• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صِحَّت (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: صِحَّت (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: صحت.


صِحَّت (به کسر صاد و حاء مشدد و مفتوح) از واژگان نهج البلاغه به معنای رفتن مرض، سلامتی از هر عیب، ثبوت و مطابقت امر با واقع است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌ کار رفته است، مانند:
• صَحيح (به فتح صاد) به معنای آنكه صاحب صحّت است؛
• مَصَّحة به (فتح و كسر صاد) به معنی صحت و عافیت و نيز جلب كننده صحّت است و جمع آن مَصّاح (به فتح میم و صاد مشدد) است.
موارد زيادى از اين ماده در «نهج البلاغه» آمده است.


صِحَّت
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۹.    
[۲] جوهری، ابو‌نصر، الصحاح‌، ج۱، ص۴۰۵.    
[۳] زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۶، ص۵۲۸.    
[۴] ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۵۰۷.    
به معنای رفتن مرض، سلامتی از هر عیب، ثبوت و مطابقت امر با واقع آمده است.
صَحيح به معنای آنكه صاحب صحّت است.
مَصَّحة به به معنی صحت و عافيت
[۵] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۸۴.    
و نيز جلب كننده صحّت است و جمع آن مَصّاح است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - صِحَّةُ - حکمت ۲۴۷ (سلامتی بدن)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص سلامتی بدن فرموده است:
«صِحَّةُ الْجَسَدِ مِنْ قِلَّةِ الْحَسَدِ.»
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۷.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۹، حکمت ۲۵۶.    
[۸] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۶.    

(تندرستى مولود كمى حسادت است.)
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵، حکمت ۲۵۶.    
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۷.    

(شرح های حکمت:
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۷.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۱۳۱-۱۳۳.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۶.    
[۱۴] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۹۷.    
)


۲.۲ - مَصاحِّها - خطبه ۱۸۳ (حکمت ارسال رسل)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ارسال رسل فرموده است:
«وَ بَعَثَ إِلَى الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ رُسُلَهُ... وَ لِيَهْجُموا عَلَيْهِمْ بِمُعْتَبَر مِنْ تَصَرُّفِ مَصاحِّها وَ أَسْقامِها.»
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۱۲، خطبه ۱۸۳.    
[۱۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۳۲، خطبه ۱۷۸.    
[۱۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۵، خطبه ۱۸۳.    

«رسل خويش را به سوى انس و جن فرستاد تا بر آيند پيش مردم با موعظه‌اى از صحت‌ها و مرض‌هاى دنیا (و بگويند كه اين‌ها امتحان خداوند است.)
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱۱، خطبه ۱۸۳.    
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۱-۷۲۲.    

(شرح های خطبه:
[۲۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۲-۷۲۳.    
[۲۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۹۳-۹۴.    
[۲۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۷۸.    
[۲۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۱۳.    
)


از این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۷.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۱۲، خطبه ۱۸۳.    
[۲۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۵۵، خطبه ۱۱۰.    
[۲۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۱۵، خطبه ۱۴۷.    
[۲۸] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
[۲۹] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۳، خطبه ۱۹۶.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۹.    
۲. ↑ جوهری، ابو‌نصر، الصحاح‌، ج۱، ص۴۰۵.    
۳. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۶، ص۵۲۸.    
۴. ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۵۰۷.    
۵. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۸۴.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۷.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۹، حکمت ۲۵۶.    
۸. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵، حکمت ۲۵۶.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۷.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۷.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۱۳۱-۱۳۳.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۶.    
۱۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۹۷.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۱۲، خطبه ۱۸۳.    
۱۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۳۲، خطبه ۱۷۸.    
۱۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۵، خطبه ۱۸۳.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱۱، خطبه ۱۸۳.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۱-۷۲۲.    
۲۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۲-۷۲۳.    
۲۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۹۳-۹۴.    
۲۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۷۸.    
۲۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۱۳.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۷.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۱۲، خطبه ۱۸۳.    
۲۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۵۵، خطبه ۱۱۰.    
۲۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۱۵، خطبه ۱۴۷.    
۲۸. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
۲۹. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۳، خطبه ۱۹۶.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صحح»، ج۲، ص۶۲۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 247 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 108 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 110 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 147 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 183 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 196 نهج البلاغه
جعبه ابزار