صبر (فقه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صبر، به معنی خويشتن دارى و
شکیبایی می‌باشد و از آن به مناسبت
در باب
طهارت و
جهاد سخن گفته‌اند.
صبر در برابر جزَع در لغت به معناى خويشتن دارى و بى تابى نكردن
در برابر مصائب، ناملايمات و
مکروهات است.
در حديثى از
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آمده‌است که
صبر بر سه قسم است:
صبر بر مصائب كه با بى تابى نكردن و
زبان به شكوه نگشودن و مانند آن تحقق مى‌يابد.
صبر بر
طاعت كه با انجام دادن طاعت و استمرار بر آن و از مسير
شرع و ديانت خارج نشدن محقق مى‌شود.
و
صبر بر
معصیت و
گناه كه با ترك
گناه و بازداشتن
نفس خود از گرايش به سوى آن تحقق مى‌يابد.
برترين
اخلاق پسنديده كه ريشه و اصل بسيارى از خوي‌ها و خصلت‌هاى نيكو است و
در آیات و
روایات فراوان به آن سفارش شده‌است.
خداوند در قرآن کریم مى‌فرمايد:
«وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَى‌ءٍ مِنَ الخَوْفِ و الجُوعِ و نَقْصٍ مِنَ الأَمْوالِ و الأنْفُسِ و الَّثمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ الذِينَ اِذَا أَصَابَتْهُم مُصِيبةٌ قَالُوا إنَّا ِللّه‌ِ و إنّا إلَيْهِ رَاجِعُونَ
و همواره شما را به نوعى از
ترس و گرسنگى و زيان مالى و جانى و كمبود محصول مى‌آزماييم و
صابران را نويد بده؛ كسانى كه چون مصيبتى به آنان رسد گويند: ما از خداييم و به سوى او بازخواهيم گشت».
امام صادق عليه السّلام مى‌فرمايد: «جايگاه
صبر نسبت به
ایمان ، همچون جايگاه سر است نسبت به تن، كه چون سر برود، تن نيز مى‌رود، همچنين اگر
صبر برود، ايمان هم خواهدرفت».
صبر بر بلاها، مصيبت‌ها و مرگ خويشاوندان، بويژه
فرزند و تأسى جستن به انبيا و اولياى الهى
در مصائب
مستحب است.
صبر بر طاعت به انجام دادن
واجبات و نيز
صبر از معصيت به ترك
محرمات ،
واجب است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۴۴..
