شیخ هاشم کعبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شیخ‌هاشم کَعبی، از
علما و ادبای برجسته
مجاهد شیعه عراق در نیمه اول
قرن سیزدهم هجری بود.
وی
فرزند حَرْدان کعبی بود و در نیمه دوم
قرن دوازدهم هجری به
دنیا آمد. برخی او را منسوب به
قبیله کعب از قبایل
عرب شیعه اهواز و نواحی آن می‌دانند و برخی دیگر وی را از کعیب از توابع قطیف دانسته اند.
وی در اوایل جوانی، کاتب شیخ فارس، رئیس قبیله کعب، بود اما شیخ فارسی بر وی
خشم گرفت و او رنجیده خاطر ولی با جرأت تمام شیخ را سرزنش کرد و گفت که به زودی با دست خودت مرا پذیرا خواهی شد.
وی سپس به
عراق رفت و برای کسب
علم در
نجف اقامت گزید. مقدمات و
ادبیات عرب را فراگرفت و مدتی طولانی
فقه و
اصول را نزد استادان آنجا آموخت تا به مرحله
درس خارج رسید و از استادان خود اجازه گرفت. سپس به موطن خویش بازگشت. افراد قبیله به
احترام او به استقبالش رفتند و او را به جایگاه شیخ فارسی آوردند. شیخ نیز به استقبال او شتافت و شیخ‌هاشم در آن هنگام
وعده خود را به او یادآور شد.
شیخ‌هاشم فقیهی فاضل و ادیبی برجسته و شاعری توانا بود و اشعار بسیار به عربی در مدایح و مراثی
اهل بیت سرود که بسیار زیبا و محکم است و او را به
شاعر اهل بیت مشهور کرده است. وی در خوزستان و در میان قبایل عرب آنجا
نفوذ فراوانی داشت.
در ۱۲۲۸ ق عباس میرزا (نایب السلطنه) برای پایان دادن پیروزمندانه به جنگ ده ساله با روس‌ها به بسیاری از علمای ایران نامه نوشت و تقاضای صدور
فتوا بر ضد روس‌ها را کرد. شیخ‌هاشم نیز کتابی در باب
جهاد نوشت و بر
وجوب جهاد با «کافران
لعنت شده مسیحی روس که لعنت خدا و
ملائکه و مردم بر آنها باد» تأکید کرد و آن را العباسیه الحداد فی جهاد اهل الشرک و الالحاد نام نهاد. تاریخ اتمام این کتاب (خطی)
روز چهارشنبه ۲۰
صفر ۱۲۳۰ ق است. تاریخ فوق قطعاً تاریخ کتابت نسخه اصلی نیست زیرا به نوشته عبدالرزاق دنبلی در مآثر سلطانیه رساله‌های جهادیه علما در ۱۲۲۸ ق به دربار عباس میرزا رسید و قائم مقام از مجموع آن رساله‌ها، یک رساله در همان سال فراهم کرد. قسمت‌هایی از مطالب العباسیه الحداد در رساله قائم مقام آمده است.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام، فرهنگنامه علمای مجاهد، برگرفته از مقاله «شیخ‌هاشم کعبی».
