شُهُود (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شُهُود: (إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُوداً) «شُهُود» جمع «شاهد»، در اصل، به معناى
حضور توام با مشاهده
با «چشم» و يا «قلب» و «فكر» است و تعبير به جمع، اشاره به اين است كه نه تنها
خدا، بلكه فرشتگانى كه فرمانبردار او و مراقب اعمال انسان‌ها هستند نيز، از همه اين كارها با خبر و شاهد و ناظرند.
(وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلاَ تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ وَمَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ فِي السَّمَاء وَلاَ أَصْغَرَ مِن ذَلِكَ وَلا أَكْبَرَ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ) (در هيچ حال و انديشه‌اى نيستى و هيچ قسمتى از
قرآن را از جانب خداوند، تلاوت نمى‌كنى و هيچ عملى را انجام نمى‌دهيد، مگر اين‌كه در آن هنگام كه وارد آن مى‌شويد ما گواه بر شما هستيم و هيچ چيز در زمين و آسمان، از پروردگار تو مخفى نمى‌ماند حتّى به اندازه سنگينى ذرّه‌اى و نه كوچكتر و نه بزرگتر از آن نيست، مگر اين‌كه همه آن‌ها در كتابِ آشكار و لوح محفوظ علم خداوند ثبت است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در جمله
(إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُوداً) التفاتى از غيبت به تكلم مع الغير به كار رفته، در جمله قبلى در كلمه منه خداى تعالى غايب فرض شده بود و در اينجا متكلم مع الغير به حساب آمده و نكته اين التفات اين است كه خواسته است اشاره كند به اين‌كه شهود و گواهان بر اعمال شما تنها خداى تعالى نيست، بلكه بسيارند، هم ملائكه شاهدند و هم مردم و خداى تعالى هم در ماوراى اين‌ها محيط بر شما است و وقتى كه گوينده شخصى بزرگ و داراى اعوان و خدمه باشد، از سوى خود و اعوانش سخن مى‌گويد و چه بزرگى بزرگتر از خداى تعالى. البته اين نكته را هم بايد در نظر داشت كه اصل اين التفات از اول آيه شروع مى‌شود، چون آيات قبل از اين
آیه خطاب را متوجه رسول خدا كرده و
مشرکین را غايب به حساب آورده بودند و با واسطه، با آنان سخن مى‌گفتند چون رسول خدا مخاطب آيات بود و منظور مشركين بودند و هيچ سخنى متوجه خود آن جناب نبود و ناگهان در اين آيه سخن را متوجه شخص آن جناب نموده و مطلبى كه خاص آن
حضرت است گوشزد مى‌نمايد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شُهُود»، ص۳۲۰.
