شمس‌الدوله ابوطاهر بن فخرالدوله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شمس
الدوله ابوطاهر بن فخرالدوله، از شخصیت‌های خاندان
آل بویه، می‌باشد؛ این
خاندان سلسله‌ای ایرانی‌نژاد و
شیعی مذهب، منسوب به
ابوشجاع هستند.
شمس
الدوله ابوطاهر بن فخرالدوله، پس از
مرگ پدر حکومت همدان و قرمیسین را در دست گرفت. در ۳۹۷ق/۱۰۰۷م که مادرش سیده خاتون از
ری به نزد
بَدر بن حَسَنویه رفت،
شمس
الدوله سپاه نزد سیده خاتون برد و سپس آن دو بر ری تاختند و آن دیار را تسخیر کردند.
شمس
الدوله یک چند به جای برادرش
مجدالدوله در آن جا فرمان راند، اما اختلافی میان وی و مادرش پدید آمد و او به همدان بازگشت.
در ۴۰۵ق/۱۰۱۴م پس از
قتل بدر، بر پاره‌ای از قلمرو او چیره شد و لشکر هلال بن بدر را بشکست و خود او را
اسیر کرد و بکشت. همان
سال به ری تاخت، سیده خاتون و مجدالدوله گریختند و به
دماوند رفتند.
شمس
الدوله بر ری چیره شد، اما دیری نپایید که سپاه ری بر او بشورید و
شمس
الدوله به ناچار راه همدان در پیش گرفت. ظاهراً در همین هنگام
ابوعلی سینا به همدان آمد و پس از
معالجه شمس
الدوله، به وزارت او منصوب شد.
در ۴۱۱ق/۱۰۲۰م ترکان در
همدان شوریدند و خانه وزیر را
غارت کردند و خواستار قتل او شدند.
شمس
الدوله او را از وزارت برداشت، ولی چندی بعد که دوباره
بیمار شد، ابوعلی را پس از درمان خود به وزارت نشاند. ابوعلی تا پایان کار
شمس
الدوله، در همین سمت باقی ماند. تاریخ درگذشت
شمس
الدوله به درستی دانسته نیست، اما برحسب قراین تاریخی، می‌بایست در اواخر ۴۱۱ق/۱۰۲۰م یا ۴۱۲ق/۱۰۲۱م باشد.
دانشنامه بزرگ اسلامی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی برگرفته از مقاله «آل بویه»، ج۱، ص ۳۸۸.
