• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شاه‌لطیف بری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


شاه لطیف برّی، نام اصلی وی عبداللطیف است و با القاب شاه لطیف، برّی پادشاه و برّی سلطان و امام برّی نیز خوانده می‌شود. او فرزند سید محمود بود، و نسبش را با ۲۵ واسطه به امام کاظم علیه‌السلام می‌رسانند.
[۱] عالم فقری، تذکره اولیای پاکستان، ج۱، ص۱۹۰، لاهور ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
[۲] اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).




در ۱۰۲۶ در روزگار جهانگیر پادشاه در روستای چَوری کَرسال در ناحیه جهلم زاده شد.


چون پدر وی سرزمین اجدادی خود را ترک گفت و در باغان، روستایی از توابع اسلام آباد، اقامت گزید، شاه لطیف را به گله بانی واداشتند. اما وی رو به عالم سلوک آورد و دوازده سال به ریاضت پرداخت و با عارفی که سلسله طریقتی وی به عبدالقادر گیلانی می پیوست و به قولی شیخ جمال الله حیات المیر نام داشت بیعت کرد. در باغان اقامت گزید و آن‌جا را نورپور نام نهاد.


به دلیل سیاحت طولانی در بیابان‌ها و دشت‌ها به برّی ملقب گشت. این وجه تسمیه در دو بیت شعر فارسی آمده است: به ویرانه شب و روز در بندگی/ به سر کرد در بندگی زندگی // چو گردید بر کوه و هامون و دشت/ به عالم وز آن برّی مشهور گشت.
[۳] عالم فقری، تذکره اولیای پاکستان، ج۱، ص۱۹۰، لاهور ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
[۴] اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).
[۵] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۱، ص۱۳۱، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.



امام برّی بر طریقت قادریّه بود، ولی چون از سلسله سهروردیه، از شیخ نصیرالدین قریشی نیز فوائد عظیم یافت، او را از مشایخ سهروردیه شمرده اند.
[۶] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۱، ص۱۳۱، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
وی چهار تن را به بیعت خود درآورد که همه مانند خود او، از این جهان بی فرزند درگذشتند.
[۷] اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).



اما این‌که برخی شیخ بهلول دریایی (متوفی ۹۸۳) را مرید و خلیفه وی شمرده اند
[۸] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۱، ص۱۳۱، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
با تاریخ نمی خواند و شاید میان او با شاه برّی نام دیگر که در ۹۶۴ در گذشته تخلیط شده باشد.
[۹] احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، ج۱۱، ص۱۰۷۶، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.



امام برّی در ۱۱۱۷ در گذشت و در نورپورشاهان به خاک سپرده شد و بر آرامگاهش بنایی ساختند که زیارتگاه عام و خاص گردید و اکنون نیز بزرگترین بازار مکاره ناحیه راولپندی در آن‌جا بر پا می‌شود. در سالگرد درگذشت وی نیز مراسمی در محل برگزار می‌شود که عُرس نام دارد.
[۱۰] اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).



در شرح احوال و کرامات شاه لطیف، آثار متعددی نگاشته اند، از جمله احوال و کرامات شاه عبداللطیف به فارسی از سید غلامحسین شاه بخارائی که نسخه خطی آن موجود است و سیدمحمد قاسم شاه راجوروی، خطیب مسجد نورپورشاهان، آن را به اردو ترجمه کرده است
[۱۱] احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، ج۱۱، ص۱۰۷۶، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.
[۱۲] احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، ج۱۱، ص۱۱۰۳ـ۱۱۰۴، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.
[۱۳] کتابخانه گنج بخش، فهرست نسخه های خطی کتابخانه گنج بخش، ج۴، ص۲۰۷۲، تالیف احمد منزوی، اسلام آباد ۱۳۵۷ـ۱۳۶۱ ش.
شاه لطیف برّی و تاریخ نورپورشاهان از منظورالحق صدیقی؛ نسبنامه شریف، نگارش و کتابت در ۱۸۸۱ میلادی؛ شجره نسب مالکان اراضی و دستورالعمل دربار شاه لطیف برّی.
[۱۴] اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).



(۱) اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).
(۲) غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
(۳) عالم فقری، تذکره اولیای پاکستان، لاهور ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
(۴) کتابخانه گنج بخش، فهرست نسخه های خطی کتابخانه گنج بخش، تالیف احمد منزوی، اسلام آباد ۱۳۵۷ـ۱۳۶۱ ش.
(۵) احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.

 
۱. ↑ عالم فقری، تذکره اولیای پاکستان، ج۱، ص۱۹۰، لاهور ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۲. ↑ اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).
۳. ↑ عالم فقری، تذکره اولیای پاکستان، ج۱، ص۱۹۰، لاهور ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۴. ↑ اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).
۵. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۱، ص۱۳۱، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
۶. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۱، ص۱۳۱، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
۷. ↑ اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).
۸. ↑ غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیا، ج۱، ص۱۳۱، کانپور ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
۹. ↑ احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، ج۱۱، ص۱۰۷۶، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.
۱۰. ↑ اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).
۱۱. ↑ احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، ج۱۱، ص۱۰۷۶، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.
۱۲. ↑ احمد منزوی، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان، ج۱۱، ص۱۱۰۳ـ۱۱۰۴، اسلام آباد ۱۳۶۲ـ۱۳۷۰ ش.
۱۳. ↑ کتابخانه گنج بخش، فهرست نسخه های خطی کتابخانه گنج بخش، ج۴، ص۲۰۷۲، تالیف احمد منزوی، اسلام آباد ۱۳۵۷ـ۱۳۶۱ ش.
۱۴. ↑ اردو دائره معارف اسلامیّه، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ ـ ۱۹۸۹، ذیل «برّی»، ذیل «برّی» (از منظور الحق صدیقی).


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «برّی»، شماره۱۱۵۰.    


رده‌های این صفحه : تراجم | طریقت قادریه | مشایخ صوفیه | مشایخ قرن یازدهم
جعبه ابزار