• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیره حکومتی امام زمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


از مجموع احادیث، استنباط می‌شود که برای انسان، در دوره حکومت امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تمام ایده آل‌ها و آرزوهای حقّی که دارد و ممکن است که بر آن‌ها دست بیازد، تحقّق خواهد یافت و از نظر علمی، اخلاقی، اقتصادی، امنیتی، ... به کمال مطلوب خود، خواهد رسید.


دوران پس از ظهور حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) بدون شک، والاترین و شکوفاترین و ارج مندترین، فصل تاریخ انسانیّت است. آن دوران، دورانی است که وعده‌های خداوند درباره ی خلافت مؤمنان و امامت مستضعفان و وارثت صالحان، عملی می‌گردد و جهان با قدرت الهی آخرین پرچمدار عدالت و توحید، صحنه ی شکوه مندترین جلوه‌های عبادت پروردگار می‌شود.
در احادیث مختلف، گوشه‌هایی از عظمت آن دوران به تصویر کشیده شده است. ما، با استفاده از این احادیث، برخی از کارهایی را که امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) برای ایجاد جامعه‌ای متکامل و ایده آل، انجام می‌دهند، اشاره می‌کنیم:

بعد از ظهور امام زمان (علیه‌السّلام) عدّه‌ای علیه آن حضرت وارد جنگ می‌شوند و سعی خواهند کرد تا از تشکیل حکومت عدل الهی بر روی زمین (که وعده ی آن، از سوی انبیا و امامان (علیهم‌السّلام) داده شده است) جلوگیری کنند. امام (علیه‌السّلام) ابتدا، آنان را به راه حق دعوت خواهد کرد و اگر قبول نکردند، با آنان وارد کارزار می‌شود و هرگونه فساد و کژی را نابود خواهد کرد.
امام باقر (علیه‌السّلام) در تفسیر آیه «وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ»؛
[۱] انفال/سوره۸، آیه۳۹.    
می‌فرماید: تاویل این آیه، هنوز نیامده است... پس زمانی که تاویل آن فرا رسد، مشرکان کشته می‌شوند، مگر موحد شوند و شرکی باقی نماند.
[۲] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷۸.    

و در حدیث دیگری می‌فرماید: با مشرکان جنگ می‌کنند تا این که موحّد شوند و شریکی برای خدا قرار ندهند. چنان (امنیتی حاصل) می‌شود که پیر زن کهن‌سال، از مشرق به مغرب می‌رود، بدون آن که کسی جلوی او را بگیرد.
[۳] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۳.

امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: اذا قام القائم لایبقی ارض الّا نودی فیها شهاده انْ لا اله الّا الله و انّ محمّداً رسول الله;
[۴] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۰.    
زمانی که قائم (علیه‌السّلام) قیام کند، هیچ سرزمینی نمی‌ماند، مگر این که ندای شهادتین (لا اله الّا الله و محمّد رسول الله) در آن طنین‌ اندازد.

امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) با اشاره به قیام حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) می‌فرماید: «کانّی انظر الی شیعتنا بمسجد الکوفه و قد ضربوا الفساطیط یعلّمون الناس القرآن کما اُنزل؛
[۵] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶.    
گویا شیعیان ما اهل بیت (علیه‌السّلام) را می‌بینم که در مسجد کوفه گرد آمده‌اند و خیمه‌هایی برافراشته‌اند و در آن‌ها قرآن را آن چنان که نازل شده است، به مردم یاد می‌دهند.»
بنابراین، محور حرکت نهضت جهانی امام مهدی، قرآن است و آن حضرت با تعلیم قرآن، آن را سرمشق زندگی انسان‌ها قرار خواهند داد.
حضرت علی (علیه‌السّلام) در بیان احوال زمان ظهور امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) می‌فرماید: (امام مهدی) هوای نفس را به هدایت و رستگاری برمی‌گرداند، زمانی که مردم هدایت را به هوای نفس تبدیل کرده باشند، و رای را به قرآن برمی‌گرداند، زمانی که مردم قرآن را به رای و‌ اندیشه مبدل کرده باشند.
[۶] امام علی، نهج البلاغه، ص۱۲۸.    


مهم‌ترین شاخص قیام امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) که تقریباً در اکثر روایات مربوط به آن حضرت ذکر شده است، ریشه کن ساختن ظلم و ستم و فراگیر کردن عدل و قسط در سراسر گیتی است، به گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد که جمله ی «یملا الارضَ قسطاً وعدلا کما ملئت ظلماً و جوراً» که در اکثر احادیث ذکر شده، هم تواتر لفظی دارد و هم تواتر معنوی.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: قیامت بر پا نمی‌شود، مگر این که مردی از اهل بیت من که اسمش شبیه اسم من است، حاکم شود و زمین را پر از عدل و قسط کند، همان گونه که پر از ظلم و جور شده بود.
[۷] جلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۱.    


بعد از وفات پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و واقعه‌ی سقیفه بنی ساعده، خلفا سعی کردند با منع نقل و تدوین احادیث پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از روشن شدن جایگاه اهل بیت (علیه‌السّلام) (که به عنوان مفسران دین اسلام و ثقل اصغر نقش هدایت جامعه را داشتند) جلوگیری کنند و همین امر موجب شد تا انحرافات و گمراهی‌هایی که دامن گیر سایر ادیان شده بود، در میان مسلمانان نیز شیوع یابد و برخی عناصر یهودی و مسیحی، با کمک دستگاه خلافت، اسلام را مطابق سلیقه‌ی خود و مناسب با منافع حاکمان توجیه و تفسیر کنند و موجب جدایی هر چه بیش تر مردم از اهل بیت (علیهم‌السّلام) شوند.
افرادی مانند تمیم داری، وهب‌بن منبه، کعب الاحبار، ابوهریره، عروة‌بین زبیر، عبدالله بن عمر، ... با تفسیرهایی که بیش‌تر با هواهای نفسانی و خواسته‌های حاکمان مطابقت داشت از همان آغاز، موجب بروز برخی انحرافات و بعدها ایجاد فرقه‌های کلامی‌ در زمان‌های بعد و... شدند و مردم را از چشمه‌ی علم اهل بیت (علیه‌السّلام) محروم ساختند. به همین دلیل، آن گاه که امام زمان (علیه‌السّلام) قیام می‌کند، به پیراستن دین اسلام از انحرافات و پیرایه‌هایی خواهد پرداخت که از سوی منحرفان بر دین اسلام تحمیل شده است و مردم را به اسلامی‌که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را ابلاغ کرده بود، دعوت خواهد کرد.
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: زمانی که حضرت قائم (علیه‌السّلام) قیام می‌کند، مردم را مجدداً به اسلام فرا می‌خواند و به امری هدایت می‌کند که فراموش شد و جمهور از آن منحرف شده‌اند..
[۸] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۳۰.    


یکی از مطالب مهم که در احادیث مربوط به امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) بر آن تاکید شده است، وفور نعمت‌های مادّی در زمان حکومت امام مهدی (علیه‌السّلام) است.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: ... یظهر الله له کنوز الارض و معادنها؛ خداوند، گنج‌های زمین و معادن آن را برای امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ظاهر خواهد کرد.
[۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۳.    

از امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) نقل شده که فرمود: ... هنگامی‌که قائم ما قیام کند، آسمان، باران خود را فرو خواهد ریخت و زمین، گیاهان خود را خواهد رویانید... به گونه‌ای که زن، میان عراق و شام راه خواهد رفت و همه جا بر روی گیاه پا خواهد گذاشت...
[۱۰] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۱۶.    


امام زمان (علیه‌السّلام) علاوه بر هدایت دینی، اجتماعی، سیاسی، به امور دنیوی نیز رسیدگی می‌کند و به عمران و آبادی شهرها و روستاها خواهد پرداخت.
امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «فلا یبقی فی الارض خراب الّا عُمَّر؛
[۱۱] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۹۱.    
بر روی زمین، هیچ خرابی نخواهد بود، مگر این که آباد خواهد شد.»
مفضّل از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: هنگامی‌که قائم آل محمد (علیهم‌السّلام) قیام کند، در پشت کوفه، مسجدی بنا خواهد کرد که هزار در دارد و خانه‌های کوفه به نهر کربلا متصل خواهد شد.
[۱۲] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۷.    

در حدیث دیگری نقل شده که امام مهدی (علیه‌السّلام) راه‌ها را وسیع می‌کند، آب‌های ناودان‌ها و فاضلاب‌ها را که به راه‌های عمومی‌ می‌ریزد، قطع می‌کند و چیزهایی را موجب راه بندان می‌شوند، رفع می‌کند. خلاصه، امور شهری را سامان خواهد داد.
[۱۳] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۹.    


امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) با نهضت خود، درهای رحمت را باز می‌کند و موجب تکامل علوم و صنایع خواهد شد و علوم، چنان رشد و گسترش خواهد یافت که همه شگفت زده خواهند شد.
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: علم، بیست و هفت حرف است. تمام آن چه انبیا آورده‌اند، دو حرف است و مردم، تا امروز، بیش از آن دو حرف نمی‌شناسند. هنگامی‌که قائم ما (علیه‌السّلام) قیام کند، بیست و پنج حرف را می‌آورد و بین مردم توسعه خواهد داد و به دو حرف قبلی اضافه خواهد کرد تا بیست و هفت حرف کامل شود.
[۱۴] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶.    

این حدیث، نشانه ی سرعت و شتاب زدگی و گسترش و توسعه ی علوم در میان مردم است که به دست امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) صورت خواهد گرفت، به گونه‌ای که در مدّت حکومت آن حضرت، مردم، بیش از دَه برابر آن چه را از زمان خلقت تا زمان قیام آن حضرت از علم به دست آورده بودند، به دست خواهند آورد.
در روایت دیگری امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: هنگامی‌که قائم ما قیام کند، دست خود را بر روی سر بندگان خواهد گذاشت و بدین وسیله، عقل‌های آنان جمع می‌شود و اخلاقشان کامل می‌شود.
[۱۵] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶    

از مجموع احادیث، استنباط می‌شود که برای انسان، در دوره ی حکومت امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تمام ایده آل‌ها و آرزوهای حقّی که دارد و ممکن است که بر آن‌ها دست بیازد، تحقّق خواهد یافت و از نظر علمی، اخلاقی، اقتصادی، امنیتی، ... به کمال مطلوب خود، خواهد رسید.

جلوه‌هایی از محبت امام زمان؛ رابطه انتظار و شناخت امام زمان؛ شیوه‌های ارتباط با امام زمان؛ عدالت در دوران ظهور؛ اوصاف یاوران حضرت مهدی؛ دعا برای امام عصر؛ علوم در عصر ظهور

۱. ↑ انفال/سوره۸، آیه۳۹.    
۲. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷۸.    
۳. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۳.
۴. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۴۰.    
۵. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶.    
۶. ↑ امام علی، نهج البلاغه، ص۱۲۸.    
۷. ↑ جلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۱.    
۸. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۳۰.    
۹. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۳.    
۱۰. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۱۶.    
۱۱. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۹۱.    
۱۲. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۷.    
۱۳. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۹.    
۱۴. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶.    
۱۵. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶    


سایت‌ اندیشه قم، برگرفته از مقاله «سیره حکومتی امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۳/۲۹.    


رده‌های این صفحه : امنیت عصر ظهور | توقیعات | حدیث شناسی | حکومت امام زمان | دینداری عصر ظهور | ظهور | مقالات اندیشه قم | مهدویت
جعبه ابزار