سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی (۱۳۳۴-۱۲۵۸ق)، معروف به میرزا هدایة‌اللّه حسینی شاه عبدالعظیمی نجفی، عالم، فقیه و زاهد در
قرن سیزدهم و چهاردهم قمری بود.
وی در
ری،
نجف و
سامرا علوم دینی را نزد بزرگانی چون
شیخ انصاری، پدرزنش
ملا علی خلیلی و
میرزای شیرازی فرا گرفته و به
درجه اجتهاد رسید. او در نجف در علم و کمال و
تقوی و مقامات معنوی شهرت پیدا کرد و مورد وثوق عام و خاص گردید و مردم به وی اقتداء نمودند. از سید محمدعلی چندین تالیف برجای مانده است. شاه عبدالعظیمی در حالی‌که از زیارت
حرم سیدالشهداء (علیه‌السّلام) باز می‌گشت، در
طویرج درگذشت و در نجف در ایوان طلای علوی، جنب مقبره
علامه حلی به خاک سپرده شد.
سید محمدعلی بن سید میرزا محمد بن میرزا جان معروف به میرزا هدایة‌اللّه حسینی شاه عبدالعظیمی نجفی (قدس‌اللَّه‌سره) فقیهی پرهیزکار و عالمی بزرگوار بود که در ۱۷
جمادی الاولی هزار و دویست و پنجاه و هشت (
۱۲۵۸ق) در زاویه مقدسه
شهر ری متولد شد و در آنجا پرورش یافته و اولیات و قسمتی از علوم مقدماتی را خواند.
در سال
۱۲۷۲ قمری در سن ۱۴ سالگی مهاجرت به
نجف اشرف نمود و سطوح را به پایان رسانید. چند سالی از محضر
شیخ انصاری استفاده کرده آنگاه به درس
فقه و
اصول آیت اللَّه آقا شیخ
علی خلیلی و آیت اللَّه العظمی
مجدد شیرازی حاضر شد و از این دو بزرگوار و بالاخص آیت اللَّه خلیلی که ابوالزوجه و جد امی فرزندانش بود، استفاده کامل نمود تا به درجه علم و اجتهاد و اخلاق رسید.
پس از فوت استادش به
سامرا مهاجرت نمود و از محضر آیت اللَّه مجدد شیرازی باز بهره‌مند شد، آنگاه مراجعت به نجف نمود و شهرت بزرگی در علم و کمال و
تقوی و مقامات معنوی پیدا کرد و موثق در نزد عوام و خواص مردم گردید و در صحن شریف علوی اقامه جماعت داشت و عموم مردم حتی محتاطین به وی اقتداء نموده و روش او را برنامه عملی خویش قرار می‌دهند.
شاه عبدالعظیمی در ظاهر و باطن از علماء و مروجین شریعه اسلامی و در
زهد و اعراض از دنیا مافوق توصیف و تعریف و با این حال به تالیف و تصنیف اشتغال داشت، تا در
ماه رمضان ۱۳۳۴ قمری در حالی‌که از زیارت مخصوص حضرت سیدالشهداء (علیه‌السّلام) برمی‌گشت در
طویرج در منزل فرزندش مرحوم آیت اللَّه
سید محمدحسین که مرجع مردم طویرج بود از دنیا رفت و حمل به نجف و در ایوان طلای علوی (علیه‌صلوات‌المصلین) مدفون گردید.
آیت اللّه مرعشی نجفی (مدظله) می‌فرمود که آن بزرگوار دارای کمالات نفسانی و مقامات معنوی بود و ملائکه نقاله که مرده‌ها را از مکانی به مکان دیگر می‌بردند با چشم خود دیده و قصه آن چنین بوده که ایشان حجره‌ای در صحن مطهر داشته که غالب شب‌ها در آن
بیتوته می‌نموده تا یکی از شب‌ها مشغول
عبادت بوده می‌بیند اشخاصی آمدند قبری در صحن نبش کرده و جنازه‌ای را بیرون آورده و بردند بعد فردای آن شب تحقیق می‌کند معلوم می‌شود یک نفر فاسق و ستمکاری بوده است.
سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی تالیفات بسیار ارزنده‌ای مطبوعا و مخطوطا دارد که در جزء چهارم اعلام الشیعه ص۱۵۲۳ مذکور است.
از جمله
آثار وی: «الایقاد»؛
«
الایقاظ»؛
«الاربعون حدیثا»؛ «موعظه السالکین»؛
«الجوهره»، منتخبات سه‌گانه از «
الکافی» موسوم به «مستند الفقهاء» و از «
التهذیب» موسوم به «اتمام المستند»؛ «حلیه الزائرین»؛ «حلیه المعاشرین»؛ «منتخب الخلاصه»، در
رجال؛ «لب التفسیر»؛ «وجیزه» در فضائل ضیافت؛ «غرفه المعجزات»؛
«منتخب کتب الرجال الاربعه»، «رجال الطوسی» و «الفهرست للطوسی» و «رجال النجاشی» و «رجال الکشی».
از او
آثار خطی بسیاری نیز باقی مانده که می‌توان در «
طبقات اعلام الشیعه» از آنها نشانی گرفت.
شاه عبدالعظیمی دارای هفت فرزند عالم و دانشمند به نام‌های زیر بوده است.
۱- آیت اللَّه سید محمدحسین شاه عبدالعظیمی؛
۲- آیت اللَّه
سید محمدرضا شاه عبدالعظیمی؛
۳- آیت اللَّه
سید محمدتقی شاه عبدالعظیمی؛
۴- آیت اللَّه
سید محمدکاظم شاه عبدالعظیمی؛
۵- آیت اللَّه
زین‌العابدین شاه عبدالعظیمی؛
۶- آیت اللَّه
سید محمدباقر شاه عبدالعظیمی؛
۷- آقای آقا
سید احمد که اهل تقوا بوده است؛
۸- صبیه تقیه که همسر آیت اللَّه آقا
سید مرتضی کشمیری بوده است و آن مرحوم دارای سه خواهر بوده که هر کدام همسر آیتی از آیات عظام روحانی بوده‌اند.
۱- همسر آیت اللَّه حاج
سید عزیزاللّه تهرانی؛
۲- همسر آیت اللَّه آقا شیخ
محمدباقر قمی؛
۳- همسر آیت اللَّه آقا
سید محمدحسین همدانی.
•
شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۶۲۵، برگرفته از مقاله «سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۱/۰۵/۰۱.
