سید محمدعلی آل هاشم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
![]()
سید محمدعلی آل هاشم، عالم برجسته و روحانی مردمی،
نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی و
امام جمعه تبریز، عضو
شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، منتخب مردم استان آذربایجان شرقی در ششمین دوره
مجلس خبرگان رهبری و عضو
مجمع تشخیص مصلحت نظام بودند.
آیت‌الله آل هاشم تحصیلات حوزوی خود را تا
سطح چهار (معادل دکتری) در
حوزه علمیه قم به پایان رساندند و در طول دوران تحصیل، از محضر اساتید برجسته حوزه بهره بردند. ایشان علاوه بر تسلط بر علوم دینی، مولف آثار متعددی در زمینه‌های مختلف فقهی، سیاسی و تربیتی هستند. حضور ۱۴ ساله در
درس خارج مقام معظم رهبری، از دیگر سوابق علمی ایشان است.
آیت‌الله آل هاشم در دوران
دفاع مقدس، حضوری فعال در جبهه‌های حق علیه باطل داشتند و پس از جنگ نیز در سنگرهای مختلف فرهنگی، سیاسی و اجرایی مشغول خدمتگزاری به نظام مقدس
جمهوری اسلامی ایران و مردم آذربایجان شرقی بود.
آیت‌الله آل هاشم به عنوان یک روحانی مردمی و ساده‌زیست پس از سالها تلاش در عرصه های مدیریتی و فرهنگی استان آذربایجان شرقی، سرانجام در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در
سانحه سقوط بالگرد به همراه
رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی و وزیر امورخارجه
حسین امیرعبداللهیان و هیئت همراه به فیض
شهادت رسید.
سید محمدعلی آل‌هاشم، فرزند
آیت‌الله سید محمدتقی آل‌هاشم از روحانیون برجسته و بنام
تبریز می‌باشد. وی پس از
شهیدان محراب آیت‌الله قاضی و
آیت‌الله مدنی و
آیت‌الله مشکینی،
آیت‌الله ملکوتی و
آیت‌الله مجتهدشبستری، ششمین نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و
امام جمعه تبریز از ۱۰ خرداد ۱۳۹۶ است.
آیت‌الله آل هاشم تحصیلات مقدماتی را تا دبیرستان در تبریز گذراند؛ سپس برای تحصیل علوم دینی در
حوزه علمیه تبریز مشغول و سپس به
حوزه علمیه قم عزیمت نمود و تحصیلات حوزوی را تا مقطع
سطح چهار حوزوی (دکتری) گذراند و به مدت ۱۴ سال در
درس خارج مقام معظم رهبری حضور فعال داشت.
آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم علاوه بر تدریس
فقه و
اصول در حوزه علمیه آذربایجان دارای تالیفات متعدد می‌باشد. از جمله آثار ایشان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
_ بررسی فقهی
جنگ روانی؛
_ سیره اخلاقی و تربیتی
حضرت علی (علیه‌السّلام) با رویکرد نظامی؛
_ شمیم اخلاق و
تربیت اسلامی؛
_ پیام جمعه در ۶ جلد (خطبه‌های ایراد شده در نماز جمعه تبریز).
شهید آل‌هاشم از جمله طلاب جوانی بود که در دوران نهضت اسلامی در کنار پدر خود و تحت
نظر آیت‌الله شهید قاضی طباطبایی به فعالیت‌های مبارزاتی پرداخت. در یکی از اسناد به جای مانده از آن دوران،
ساواک از اثرگذاری محمدعلی هاشم بر روی افکار جوانان گزارش داده است.
![]()
شهید آل‌هاشم سنوات بسیاری در مناطق عملیاتی جبهه‌های جنگ حق علیه باطل شرکت کرده و با فرماندهان بزرگی همچون
شهید صیاد شیرازی همراه بوده و سابقه درخشانی در این زمینه دارد. سید محمدعلی آل هاشم، همچنین از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۶ با حکم مقام معظم رهبری مسئولیت سنگین نماینده ولی فقیه و رئیس
سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران را عهده دار بودند. وی در این دوره سه بار موفق به کسب مقام اول بین سازمان‌های عقیدتی سیاسی نیروهای مسلح در اشراف فرماندهی معظم کل قوا شد. با نگاهی به کارنامه فعالیت‌های آل هاشم برخی از مسئولیت‌های برجسته ایشان را می‌توان چنین نام برد:
_ حضور در جبهه های جنگ حق علیه باطل در دوران دفاع مقدس بمدت ۳۰ ماه
_ مسئول ستاد نماز جمعه تبریز
_ مسئول عقیدتی سیاسی مرکز آموزش پشتیبانی نیروهای زمینی ارتش
_ رئیس عقیدتی سیاسی لشکر ۲۱ حمزه آذربایجان
_ رئیس اداره عقیدتی سیاسی منطقه‌ای آذربایجان
_ معاون روابط عمومی سازمان عقیدتی سیاسی منطقه‌ای آذربایجان
_ جانشین اداره عقیدتی سیاسی نیروی دریایی ارتش
_ جانشین اداره عقیدتی سیاسی نیروی زمینی ارتش
_ معاون هماهنگ کننده سازمان عقیدتی سیاسی ارتش
_ معاون تبلیغات و روابط عمومی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
_ رئیس اداره عقیدتی سیاسی نیروی زمینی ارتش با موافقت و تصویب فرماندهی معظم کل قوا
_ جانشین سازمان عقیدتی سیاسی ارتش با موافقت و تصویب فرماندهی معظم کل قوا
_ نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۶ با حکم مقام معظم رهبری
_ نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز با حکم مقام معظم رهبری در ۱۰ خرداد ۱۳۹۶
_ عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تهران
_ عضو شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور با موافقت و تصویب مقام معظم رهبری
_ تدریس در دانشگاه های ارتش
_ حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدعلی آل هاشم؛ همچنین عضو میز آذربایجان در
مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده و از این ناحیه هم خدمات ارزشمند و ارزنده‌ای به این منطقه داشته است.
آیت‌الله آل‌هاشم، نمونه یک روحانی مردمی و بی‌تکلف بود. وی اولین امام جمعه‌ای بود که دستور داد تا نرده‌هایی که بین مردم و مسئولان فاصله ایجاد می‌کرد، برداشته شود. تردد با تاکسی و اتوبوس خط واحد، حضور در روز دانشجو در دانشگاه، بدون تکلف و آدابی خاص، حضور در بازار و همدلی با مردم، از جمله سلوک رفتاری ایشان با مردم دانسته شده است.
در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ بالگرد حامل
آیت‌الله رئیسی و همراهان، که برای بازدید از سد خداآفرین و افتتاح چندین طرح ملی و استانی به آذربایجان شرقی رفته بود در هنگام عزیمت از این سد به مقصد پالایشگاه تبریز به علت شرایط نامساعد آب و هوایی دچار
سانحه شد. در این
سانحه هوایی، آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم امام‌جمعه تبریز، به همراه رئیس جمهور آیت‌الله رئیسی و همه همراهان او از جمله آقای
حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه، رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، و همچنین سرتیم حفاظت رئیس جمهور و خلبانان و کادر پرواز بالگرد به فیض شهادت رسیدند.
به همین مناسبت
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت شهادت‌گونه وی و همراهان ایشان را در
سانحه هوایی را تسلیت گفتند و ۵ روز را به عنوان
عزای عمومی اعلام نمودند.
• گروه پژوهشی ویکی فقه.
سید محمدعلی آل هاشم، عالم برجسته و روحانی مردمی، 
شهید آل‌هاشم سنوات بسیاری در مناطق عملیاتی جبهه‌های جنگ حق علیه باطل شرکت کرده و با فرماندهان بزرگی همچون 
