• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیخ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: سیخ (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))


سَيْخ (به فتح سین و سکون یاء) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای رسوخ است. دو مودر از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.


سَيْخ
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۸.    
به معنای رسوخ است.«ساخ الشى‌ء: رسخ».
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۳۵.    
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۷۵۶.    


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۱۹۸

درباره اسلام فرمود: «فَهُوَ دَعَائِمُ أَسَاخَ فِي الْحَقِّ أَسْنَاخَهَا.»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۹۹.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰۱.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
«بنابراين آیین اسلام ستون‌هايى است كه خداوند آن را در اعماق حق استوار ساخته.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
(شرح های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱۸.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۹۲.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۹۲.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۹۳.    
)

۲.۲ - خطبه ۲۱۱

درباره خلقت زمین فرمود: «فَسَكَنَتْ عَلَى حَرَكَتِهَا مِن أَنْ تَمِيدَ بِأَهْلِهَا، أَوْ تَسِيخَ بِحِمْلِهَا، أَوْ تَزُولَ عَنْ مَواضِعِهَا.»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۵۲۱.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۸.    
[۱۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه ۲۱۱.    
«پس آن‌گاه در عين متحرّک بودن آرام گرفت، نكند اهل خويش را در سقوط و اضطراب قرار دهد و يا آنچه را كه حمل كرده فرو اندازد و يا آن را از جاى خويش زايل سازد..»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۳.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
(شرح های خطبه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۷۸.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۱.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۸.    
)

دو یک مورد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۸.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۳۵.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۷۵۶.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۹۹.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰۱.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱۸.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۹۲.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۹۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۹۳.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۵۲۱.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۸.    
۱۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه ۲۱۱.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۳.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۷۸.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۱.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۸.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سیح»، ج۱، ص۵۶۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 198 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 211 نهج البلاغه
جعبه ابزار