سپیده امید کاوشی در مهدویت (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«سپیده امید (کاوشی در مهدویت)»، اثر سید حسن اسحاقی، تحقیقی است در زندگی، غیبت، و
انتظار امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف که با بهره گیری از
آیات،
روایات و منابع تاریخی، انجام گرفته و به
زبان فارسی نوشته شده است.
کتاب با مقدمه مؤلف که اثری ادبی در عرض ارادت به
حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف است، آغاز شده و مطالب در نه بخش، ابتدا به تولد آن حضرت و شرح زندگی ایشان تا دوران غیبت اشاره کرده و سپس، پیشینه اعتقاد به
مهدویت در سایر ادیان و ملل؛ از جمله هندوها،
مسیحیت،
زرتشت،
یهود،
اهل سنت و متفکران عرب، بررسی و ارزیابی می‌گردد.
در پی آن، جایگاه امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در
قرآن و
حکومت ایشان، سیره
امام، خصوصیات یاران او، جامعه موعود، انتطار و دیدگاه‌های درباره آن، تبیین شده و در پایان، پرسشهایی در خصوص شخصیت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، غیبت و ظهور وی همراه با پاسخ آن‌ها ارائه شده و متونی از شخصیت‌های بزرگ
مسلمان درباره امام و حکایاتی از تشرف یافتگان به محضر ایشان نقل می‌شود.
بخش اول، نگاهی گذراست به زندگانی حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، از تولد تا آغاز غیبت.
اسامی و القاب امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، سفیران
امام علیه‌السّلام در دوران
غیبت صغری، نیابت عامه، غیبت از نگاه
معصومان علیه‌السّلام ، دیدار در زمان غیبت و وظایف
شیعیان در این دوران، از مباحث این بخش است.
مؤلف، با اشاره به این که اعتقاد به
امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف به عنوان مصلح
الهی و جهانی در بسیاری از مذاهب و ادیان وجود دارد و نه تنها
شیعه که
اهل تسنن و حتی پیروان ادیان دیگر؛ مانند یهود،
نصارا، زرتشتیان و
هندویان نیز به ظهور مصلحی بزرگ و الهی اذعان دارند، در دوم، اعتقاد به مهدویت در این ادیان و مذاهب را بررسی کرده است.
سوم، به بیان و بررسی آیاتی از قرآن که به گونه‌ای به حضرت مهدی علیه‌السّلام اشاره داشته و در مورد ایشان
تفسیر شده است، اختصاص دارد.
مؤلف در این
آیه از
قرآن که می‌فرماید: «یاران
خدا کسانی هستند که هر گاه در
زمین به آن‌ها قدرت بخشیدیم،
نماز برپا می‌دارند و
زکات می‌پردازند و
امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند»، توجه به چند نکته را حائز اهمیت می‌داند:
۱- موقعیت آیه
۲- برنامه عملی یاران خدا که عبارت است از برپاداشتن نماز، پرداخت زکات و امر به معروف و نهی از منکر
۳- مصداق آیه.
چهارم، در چهار بخش، جامعه مطلوب مهدوی را به تصویر کشیده است:
۱- بیان فواید وجودی امام عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ؛ از جمله: واسطه فیض بودن، امیدبخشی، پاسداری از آیین خدا و...
۲- توضیح مختصر درباره رفتار و سیره حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ؛ از جمله: سیره دینی، خلقی، عملی، انقلابی، سیاسی، قضایی و...
۳- پرداختن به خصوصیات یاران قائم عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف که برخی مربوط به ویژگی‌ها و صفات ظاهری و جسمانی است و برخی دیگر مربوط به خصایل اخلاقی و روحی.
۴- تشریح خصوصیت جامعه موعود که عبارتند از: ساده زیستی کارگزاران
حکومت، قاطعیت با کارگزاران و ملاطفت با زیردستان، تامین رفاه اقتصادی مردم و گسترش
عدالت و
مساوات.
به عقیده مؤلف، انتظار فرج به دو گونه است:
۱- انتظاری که سازنده، نگهدارنده، تعهدآور و تحرک بخش است؛ به گونه‌ای که می‌تواند نوعی عبادت شمرده شود.
۲- انتظاری که گناه، ویرانگر و اسارت بخش است.
وی این دو انتظار را معلول دو نوع برداشت از ظهور عظیم مهدی موعود عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف دانسته که به نوبه خود از دو نوع بینش درباره تحولات و انقلاب‌های تاریخی ناشی می‌شود، لذا در پنجم، به بررسی و بحث پیرامون این دگرگونی‌ها و تحولات تاریخی پرداخته است.
ششم، به مطرح کردن پرسشهایی درباره امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و پاسخ به آن‌ها اختصاص دارد، از جمله این که:
۱- چرا باید به هنگام شنیدن نام قائم عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف لازم است از جا برخیزیم؟
۲- آیا در زمان غیبت ذکر نام
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف به طور صریح جایز است؟
۳- نشانه‌های ظهور امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف کدامند و چگونه باید آن‌ها را شناخت؟ و...
هفتم، به ارائه متون و اشعار برگیزیده‌ای که در وصف حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف سروده شده پرداخته است.
در هشتم، توصیه‌هایی به ترویج کنندگان فرهنگ
مهدویت شده است؛ از جمله: ساماندهی و
رژه سربازان در روز میلاد امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، طرح سؤالات و مصاحبه‌هایی در مورد آن حضرت و...
آخرین بخش، به معرفی فهرست گونه بعضی از کتاب‌هایی که بزرگان و عالمان
شیعه و اهل تسنن درباره حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف نوشته‌اند، اختصاص دارد.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ در انتهای کتاب آمده است. پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص دارد.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
