سُعِدُوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سُعِدُوا: (وَ أَمَّا الَّذينَ سُعِدُواْ)«سُعِدُوا» از مادّه «
سعد» مى‌باشد، كه به عقيده گروهى از ارباب
لغت، فعل لازم است و مفعول نمى‌گيرد؛ بنابراين، صيغه مجهول ندارد و لذا ناچار شده‌اند كه آن را مخفف از «اسعدوا» (فعل مجهول از باب افعال) بدانند. ولى به طورى كه «
آلوسی» در «
روح المعانی» در ذيل آيه، از بعضى از ارباب
لغت نقل كرده، فعل ثلاثى آن نيز متعدّى است و «
سعده اللّه» و «
مسعود» گفته مى‌شود؛ بنابراين، نيازى نيست كه ما اين فعل مجهول را از
باب افعال بدانيم (دقت كنيد).
(وَ أَمَّا الَّذِينَ سُعِدُواْ فَفِي الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الأَرْضُ إِلاَّ مَا شَاء رَبُّكَ عَطَاء غَيْرَ مَجْذُوذٍ) (امّا كسانى كه سعادتمند شدند، تا
آسمان‌ها و
زمین برپاست، جاودانه در بهشت خواهند ماند؛ مگر آن‌چه پروردگارت بخواهد. اين بخششى است قطع نشدنى.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
سعدوا هم به صيغه مجهول قرائت شده و هم به صيغه معلوم، و قرائت دومى با
لغت سازگارتر است، زيرا ماده
سعد در استعمالات معروف، لازم استعمال شده، و واضح است كه از فعل لازم صيغه مجهول ساخته نمى‌شود، و ليكن اگر كلمه مذكور را به قرائت اولى مجهول بخوانيم، آن گاه با در نظر داشتن اينكه در آيه قبلى قرينه‌اش يعنى كلمه شقوا به صيغه معلوم قرائت شده نكته لطيفى را افاده خواهد كرد، زيرا كلمه شقوا معنايش به سوى شقاوت گرائيدند و معناى:
سعدوا به صيغه مجهول توفيق
سعادت يافتند است و اين دو نحو تعبير، اين معنا را مى‌رساند كه
سعادت و خير از ناحيه خداست ولى شر و شقاوتى كه گريبانگير بشر مى‌شود به دست خود اوست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «سُعِدُوا»، ص۲۹۱.
