سَمُوم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَمُوم:
(مِنْ نَارِ السَّمُومِ) «سَمُوم» در لغت به معناى
باد سوزانى است كه گويى در تمام روزنه‌هاى پوست بدن انسان نفوذ مى‌كند؛
زيرا عرب به سوراخ‌هاى بسيار ريز پوست بدن،
«مَسْأَم»، مى‌گويد و سموم نيز به همين مناسبت بر چنين بادى اطلاق مى‌شود و مادّه
«سمّ» نيز از همان است؛ چرا كه در بدن نفوذ كرده و انسان را مى‌كشد يا بيمار مى‌سازد.
«
زمخشری» در «
کشاف» مى‌گويد:
«سموم» به بادهاى موذى و كشنده‌اى مى‌گويند كه در روز مى‌وزد.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با سَمُوم:
(وَالْجَآنَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ) (و جنّ را پيش از آن، از آتش گرم و سوزان خلق كرديم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب در باره كلمه سموم گفته:
باد داغى است كه اثر سمى دارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ) (و نه سايه آرام‌بخش و
باد داغ و سوزان.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه حرور - به طورى كه گفته‌اند-
به معناى شدت حرارت آفتاب است. و بعضى
ديگر گفته‌اند: حرور به معناى
باد سموم است. بعضى
هم گفته‌اند: سموم بادى است كه در روز بوزد، و حرور بادى است كه در شب و روز بوزد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ) (امّا
خداوند بر ما منّت نهاد و از عذاب سخت و نافذ دوزخ ما را حفظ كرد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: منت نهادن خدا بر اهل
بهشت اين است كه ايشان را با داخل شدن در بهشت سعادتمند كرد، و با نگهدارى از عذاب سموم مشمول رحمت خود قرار داد. كلمه سموم به طورى كه طبرسى در مجمع البيان گفته به معناى حرارتى است كه تا داخل سوراخ‌هاى رگ بدن فرو مى‌رود، و بدن از آن متالم مى‌گردد، و ريح سموم را هم از همين جهت سموم گفته‌اند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ) (آن‌ها در ميان بادهاى كُشنده و آب سوزان قرار دارند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه سموم - به طورى كه در كشاف
آمده- به معناى حرارت آتش است، كه در مسام بدن فرو رود، و كلمه حميم به معناى آب بسيار
داغ است، و تنوين در آخر سموم و حميم عظمت آن دو را مى‌رساند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «سَمُوم»، ص۳۰۰.
