سَبْعَةُ أَبْوٰابٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَبْعَةُ أَبْوٰابٍ:(لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ) «سَبْعَةُ أَبْوٰابٍ»• «سَبْع» به معنای هفت است.
• «
أَبْوٰابٍ» جمع «
باب» به معنای
در و
مدخل است.
جهنم هفت در دارد (بعيد نيست عدد هفت در اين‌جا
عدد تكثير باشد، يعنى درهاى بسيار و فراوان دارد، همان‌گونه كه در آيه ۲۷
سوره لقمان نيز عدد هفت به همين معنى آمده است. ولى واضح است اين تعدد درها (مانند تعدد درهاى
بهشت) نه به خاطر كثرت واردان است به طورى كه از يک در كوچک نتوانند وارد شوند، و نه جنبه تشريفاتى دارد، بلكه درحقيقت اشاره به عوامل گوناگونى است كه انسان را به جهنم مى‌كشاند، هر نوع از گناهان درى محسوب مى‌شود.
به موردی از کاربرد «سَبْعَةُ
أَبْوٰابٍ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِّكُلِّ بابٍ مِّنْهُمْ جُزْءٌ مَّقْسومٌ) «هفت در دارد؛ و براى هر درى، بخشى از آن‌ها تعيين و تقسيم شده‌اند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
خدای سبحان نه در اين آيه و نه در هيچ جاى كلام خود، بيان ننموده كه مراد از اين
ابواب: درها چيست.
آيا مانند درهاى
خانه و چهارديوارى است كه در آن‌جا داخل مى‌شوند و همه واردين را در يک عرصه جمع مى‌كند؟ و يا طبقات و دركات مختلفى است كه از نظر نوع
عذاب، و شدت آن با هم تفاوت دارند. استعمال كلمه باب در هر دو معنا متداول است و چه بسا امورى را كه در نوع مختلفند، هر نوعش را يک باب مى‌گويند، مثلا گفته مى‌شود:
ابواب خیر،
ابواب شر و
ابواب رحمة و قرآن فرموده:
(فَتَحْنا عَلَيْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ) و چه بسا كه اسباب رسيدن به چيزى و راه‌هاى رسيدن به آن را نيز
ابواب مى‌گويند، مانند
ابواب رزق كه مقصود از آن انواع معاملات است. و بعيد نيست از آيات متفرقه در قرآن كه در باره
آتش دوزخ آمده معناى دومى استفاده شود، مانند آيه
(وَ سيقَ الَّذينَ كَفَروا إِلى جَهَنَّمَ زُمَراً حَتَّى إِذا جاؤُها فُتِحَتْ أَبْوابُها) تا آن‌جا كه مى‌فرمايد
(قيلَ ادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدينَ فيها) و آيه
(إِنَّ الْمُنافِقينَ في الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النّارِ) و همچنين آياتى ديگر.
مؤيد اين احتمال فقره دوم آيه مورد بحث است كه مى‌فرمايد:
(لِكُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسومٌ) از ايشان براى هر درى قسمتى است تقسيم شده چون ظاهر آن اين است كه خود جزء تقسيم شده بر درها است، و اين وقتى معناى صحيح مى‌دهد كه باب به معناى طبقه باشد نه در ورودى.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سبعة ابواب»، ج۲، ص ۳۰۱.
