سوط (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَوْط (به فتح سین و سکون واو) از
واژگان نهج‌البلاغه، شلاقی است كه از پوست بافند. از این مادّه شش مورد در
نهج‌البلاغه آمده است.
سَوْط به معنای شلاقی است كه از
پوست بافند. اصل آن به معنى آميختن است و علّت اين تسميه آن است كه تارهاى شلاق به هم آميخته و مخلوط است.
بعضی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
پس از آنكه به
خلافت رسيد و
بیعت عمومى واقع شد، در ضمن كلامى فرمود:
«وَالَّذِي بَعَثَهُ بِالحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً، وَلَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً، وَلَتُسَاطُنَّ سَوْطَ القِدْرِ، حَتَّى يَعُودَ أَسْفَلُكُمْ أَعْلاَكُمْ، وَأَعْلاَكُمْ أَسْفَلَكُمْ.»«
سوگند به كسى كه
پیامبر را به
حق مبعوث كرد، به سختى مورد آزمايش قرار مى‌گيريد و غربال مى‌شويد، و همانند محتويات ديگ هنگام جوشش، زير و رو خواهيد شد، آنچنان كه بالا، پايين، و پايين، بالا قرار خواهد گرفت.»
(شرح های خطبه:
)
به عاملان
خراج نوشته:
«وَلَا تَضْرِبُنَّ أَحَداً سَوْطاً لِمَكَانِ دِرْهَمٍ وَلَا تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ.»«كسى را براى گرفتن درهمى تازيانه نزنيد. هرگز به مال احدى از مردم.»
(شرح های نامه:
)
درباره
ظلم به دیگران فرمود:
«الْقِصَاصُ هُنَاكَ شَديدٌ، لَيْسَ هُوَ جَرْحاً بِالْمُدَى وَلاَ ضَرْباً بِالسِّيَاطِ، وَلكِنَّهُ مَا يُسْتَصْغَرُ ذلِكَ مَعَهُ.»«و امّا گناهى كه بدون كيفر نمى‌ماند، ظلم بندگان به يكديگر است كه
قصاص در آن جا شديد است. اين قصاص، مجروح ساختن با كارد يا زدن با تازيانه نيست؛ بلكه چيزى است كه اين‌ها در برابرش كوچک است.»
(شرح های خطبه:
)
از این ماده شش موارد در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سوط»، ج۱، ص۵۶۳.
